jakie są podstawowe reguły wskazujące na opłacalność danej formy opodatkowania
ile wynosi próg zmiany ze skali podatkowej na podatek liniowy
kiedy skala podatkowa będzie Ci się opłacała, a kiedy będzie tragicznym wyborem
w jakich okolicznościach opłacalny jest ryczałt
czy podatek liniowy umarł po wejściu w życie Polskiego Ładu czy jeszcze jego wybór może mieć sens
jak dużo może dać wspólne rozliczenie z małżonkiem
Jeśli wolisz czytać niż oglądać, zapraszam Cię do lektury poniższego artykułu ↓↓
Co i kiedy Ci się opłaca – skala, liniówka czy ryczałt?
Podstawowe zasady dotyczące opłacalności danej formy opodatkowania
Przyjrzyjmy się zależnościom, które z dużym prawdopodobieństwem, wskażą nam, która forma opodatkowania będzie najkorzystniejsza. Zaznaczam, że w tym miejscu nie bierzemy pod uwagę wspólnego rozliczenia z małżonkiem, do czego wrócimy w dalszej części tego artykułu. Nie uwzględniamy też dodatkowych odliczeń czy to od podatku czy od dochodu, jak i zwolnień.
Ze względu na wysoką kwotę wolną – 30 tys. zł i niską stawkę podatku w pierwszym przedziale podatkowym – 12%, skala podatkowa z dużym prawdopodobieństwem będzie najkorzystniejszą formą opodatkowania, w sytuacji gdy roczny dochód nie przekracza kwoty 120 tys. zł, pomimo wysokiej i nieodliczalnej składki zdrowotnej w wysokości 9% dochodu.
Jednak, jak już być może wiesz, chociażby z artykułu Co powinieneś wiedzieć o skali podatkowej?, dochody z działalności gospodarczej opodatkowanej według skali są sumowane na poziomie zeznania rocznego z innymi dochodami opodatkowanymi według tej formy (np. umowa o pracę, umowa-zlecenie, wynagrodzenie członka zarządu w ramach powołania, emerytura itd.).
Tak więc, jeśli dobrze zarabiasz np. na etacie i oprócz tego prowadzisz działalność gospodarczą, może okazać się, że zsumowana stawka podatku dochodowego i składki zdrowotnej dla działalności gospodarczej wyniesie aż 41% (PIT 32% + składka zdrowotna 9%).
W takiej sytuacji skala podatkowa, nawet przy dochodach z działalności nieprzekraczających 120 tys. zł może być najgorszym wyborem.
Z kolei podatek liniowy opłaca się wtedy, kiedy przedsiębiorca osiąga wysokie dochody, przy czym ponosi stosunkowo wysokie koszty.
Dość łatwo policzyć próg opłacalności podatku liniowego względem skali podatkowej. Ten próg, nazywany również „progiem zmiany” znajduje się na poziomie około 150 tys. zł rocznego dochodu.
Ze względu na różne stawki ryczałtu i możliwość stosowania kilku stawek jednocześnie przez danego przedsiębiorcę, policzenie progu opłacalności dla ryczałtu jest kwestią indywidualną. Niemniej, jesteśmy w stanie ustalić uniwersalne reguły, które z dużym prawdopodobieństwem wskażą nam, kiedy ryczałt u danego przedsiębiorcy będzie się opłacał.
Mianowicie, ryczałt opłaca się przy wysokich przychodach i niskich kosztach. Ponadto, ryczałt jest opłacalny również, w sytuacji kiedy zastosowanie ma niska stawka ryczałtu i wysoka marża.
Przykład porównujący formy opodatkowania
Teraz policzmy, która z trzech form opodatkowania jest najkorzystniejsza dla prowadzącego działalność gospodarczą lekarza dentysty. Dla uproszczenia, w wyliczeniach pomijamy ulgi podatkowe i składki na ubezpieczenia społeczne.
Przyjmujemy w tym miejscu, że przykładowy przedsiębiorca nie może rozliczać się wspólnie z małżonkiem lub dzieckiem. W celu wyliczenia efektywnego podatku sumujemy zatem kwoty podatku dochodowego i składek na ubezpieczenia zdrowotne, a w przypadku podatku liniowego i ryczałtu uwzględniamy jeszcze odliczenie składek na ubezpieczenie zdrowotne.
Co istotne, kwota tego odliczenia, dla przedsiębiorców opodatkowanych podatkiem liniowym, jest corocznie waloryzowana. W 2022 r. wynosiła ona 8700 zł a w 2023 r. – 10 200 zł. Na dzień tworzenia niniejszej publikacji, kwota na 2024 r. nie jest znana, zatem przyjmijmy, że wyniesie ona 12 tys. zł.
Znana na tę chwilę też nie jest kwota składki zdrowotnej dla ryczałtowców na 2024 r. Przyjmijmy, że kwota składki zdrowotnej dla przychodów powyżej 300 tys. zł wyniesie około 1300 zł miesięcznie.
Przypomnijmy, że na ryczałcie, odliczenie od przychodu wynosi 50% kwoty zapłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne.
Przejdźmy do wyliczeń.
Zapisz się na newsletter i otrzymaj ZA DARMO kalkulator podatkowy
W ramach subskrypcji mojego newslettera otrzymasz autorski kalkulator podatkowy.
Przeprowadzisz w nim analizę formy opodatkowania dla Twojej firmy.
Zobaczysz, która forma działalności jest dla Ciebie najkorzystniejsza podatkowo (np. JDG, sp. z o.o.).
Uzyskasz dostęp do nagrania video, które jest praktyczną instrukcją obsługi kalkulatora.
Przedsiębiorca w skali roku:
osiąga przychody w wysokości 450 tys. zł,
ponosi koszty w kwocie 150 tys. zł,
czyli osiąga dochód w kwocie 300 tys. zł.
SKALA PODATKOWA
Podatek dochodowy wynosi 68 400 zł. Szczegółowe wyliczenie jest przedstawione na poniższej grafice.
Składki zdrowotne wynoszą 27 tys. zł, co wynika z przemnożenia kwoty 300 tys. zł przez 9%.
Tak więc, na skali podatkowej podatek dochodowy plus składki zdrowotne wynoszą 95 400 zł.
Podatek dochodowy wynosi 57 tys. zł, co wynika to z przemnożenia kwoty 300 tys. zł przez 19%.
Składki zdrowotne wynoszą 14 700 zł, co wynika z przemnożenia kwoty t300 tys. zł przez 4,9%.
Korzyść z odliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne, dzięki księgowaniu jej w koszty, to oszczędność w wysokości 23,9% od kwoty 12 tys. zł, czyli 2868 zł.
Wynik na podatku liniowym to 68 832 zł. Klarowne wyliczenie zaprezentowane jest poniżej.
Podatek dochodowy wynosi 63 tys. zł, co wynika z przemnożenia przychodu w kwocie 450 tys. zł przez właściwą stawkę ryczałtu dla przychodów z usług medycznych. Jest to stawka w wysokości 14%.
Składki zdrowotne wyniosą około 15 600 zł, co wynika z przemnożenia kwoty ok. 1300 zł przez 12 miesięcy.
Korzyść z odliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne w skali roku wynosi zaledwie 1100 zl, co wynika z przemnożenia kwoty zapłaconych składek zdrowotnych przez stawkę ryczałtu i dodatkowo przez 50%.
Wynik na ryczałcie to 77 500 zł. Klarowne wyliczenie zaprezentowane jest poniżej.
Jeśli chcesz zgłębić zagadnienie ryczałtu, zachęcam Cię do lektury artykułu Komu opłaca się ryczałt?.
Podsumowanie przykładu porównującego formy opodatkowania
Skala podatkowa wypada najgorzej, gdyż dochód znacząco przekracza próg podatkowy. Wysoka stawka podatku – 32% (od nadwyżki ponad 120 tys. zł dochodu) i składki zdrowotnej – 9% dochodu, mocno dają znać o sobie.
Gdyby jednak dochód nie przekroczył kwoty 120 tys. zł, to przy pozostałych założeniach (między innymi niska stawka podatku – 12% w pierwszym przedziale skali i dość wysoka stawka ryczałtu – 14%), skala podatkowa zajęłaby pierwsze miejsce na podium.
Zarówno ze względu na wysoki dochód, notabene – osiągnięty przy nie najniższych kosztach, podatek liniowy wypada dużo lepiej w stosunku do skali. Przy tym poziomie dochodu brak progresji, czyli 19% PIT i niższa stawka składki zdrowotnej – 4,9% mają duże znaczenie. Co prawda, progresja miałaby miejsce przy dochodzie ponad milion złotych. Mowa tutaj o daninie solidarnościowej, ale ona też ma zastosowanie dla dochodów opodatkowanych skalą podatkową.
Ryczałt wypada lepiej od skali podatkowej, ale jednak gorzej od podatku liniowego. Pomimo wysokich przychodów, przy umiarkowanych kosztach (1/3 przychodów), które można uwzględnić przy rozliczaniu się według dwóch pozostałych form, ryczałt nie jest faworytem.
Byłby nim, gdyby stawka ryczałtu była niższa – np. 8,5% albo gdyby koszty były niższe – np. 50 tys. zł.
Jeśli chcesz policzyć, która forma opodatkowania jest dla Ciebie najlepsza, skorzystaj ZA DARMO z naszego kalkulatora podatkowego.
Która forma najlepsza, gdyby możliwe było wspólne rozliczenie?
Policzmy jeszcze sumę obciążeń publicznoprawnych na skali podatkowej, przy założeniu, że możliwe jest rozliczenie z nieosiągającym żadnych dochodów małżonkiem. W wyliczeniach, dla uproszczenia, pomijamy ulgi podatkowe i składki na ubezpieczenia społeczne.
Jak poprzednio, sumujemy kwoty podatku dochodowego i składek na ubezpieczenia zdrowotne.
Przedsiębiorca w skali roku:
osiąga przychody w wysokości 450 tys. zł,
ponosi koszty w kwocie 150 tys. zł,
czyli osiąga dochód w kwocie 300 tys. zł.
Małżonek w skali roku:
nie osiąga żadnych dochodów czy przychodów.
SKALA PODATKOWA PRZY WSPÓLNYM ROZLICZENIU
Podatek dochodowy w tej sytuacji wynosi 40 800 zł. Szczegółowe wyliczenie jest przedstawione na poniższej grafice.
Składki zdrowotne wynoszą 27 tys. zł, co wynika z przemnożenia kwoty 300 tys. zł przez 9%.
Tak więc, na skali podatkowej, przy wspólnym rozliczeniu, kiedy drugi małżonek nie osiąga żadnych dochodów, podatek dochodowy plus składki zdrowotne wynoszą 67 800 zł.
Jak widzimy, w takich okolicznościach skala podatkowa wypada o około tysiąc złotych lepiej od podatku liniowego. Jednak, gdyby dochody przedsiębiorcy nieco wzrosły, podatek liniowy byłby korzystniejszy ze względu na stawkę 23,9% (19% PIT + 4,9% składka zdrowotna) w stosunku do stawki 41% na skali podatkowej (32% PIT + 9% składka zdrowotna).
Przy okazji omawiania tej zależności, warto wspomnieć, że próg opłacalności podatku liniowego względem skali podatkowej, przy wspólnym rozliczeniu z nieosiągającym żadnych dochodów małżonkiem, wynosi około trzysta dziesięć tysięcy złotych.
Na uwadze należy mieć, że przy wyliczeniu tej kwoty pominęliśmy ewentualne dodatkowe odliczenia (na przykład ulga prorodzinna) i zwolnienia. Jeśli chcesz zgłębić zagadnienie wyliczenia podatku dochodowego przy wspólnym rozliczeniu małżonków, jeszcze raz zachęcam Cię do lektury artykułu Wspólne rozliczenie z małżonkiem – kiedy możliwe i kiedy warto?.
Doradca podatkowy, inwestor i przedsiębiorca. Partner w kancelarii księgowo-podatkowej. Absolwent Sorbony, autor książek i prowadzący kanał YouTube. Udziela konsultacji w języku polskim, angielskim i francuskim. Mówi o podatkach w naprawdę zrozumiały sposób.
Zapisz się na newsletter i otrzymaj ZA DARMO kalkulator podatkowy
W ramach subskrypcji mojego newslettera otrzymasz autorski kalkulator podatkowy.
Przeprowadzisz w nim analizę formy opodatkowania dla Twojej firmy.
Zobaczysz, która forma działalności jest dla Ciebie najkorzystniejsza podatkowo (np. JDG, sp. z o.o.).
Uzyskasz dostęp do nagrania video, które jest praktyczną instrukcją obsługi kalkulatora.