Niektórzy przedsiębiorcy nie muszą płacić podatku VAT. Czy do nich należysz?

Zapraszam Cię do obejrzenia nagrania, w którym omawiam najczęstsze podstawy zwolnienia:

Kto nie musi płacić VAT? Zwolnienia przedmiotowe i podmiotowe

Z nagrania dowiesz się:

• kiedy nie musisz rejestrować się do VAT,
• w jakich okolicznościach nie musisz płacić tego podatku,
• jakie są dwa główne zwolnienia z VAT,
• kiedy masz prawo do zwolnienia ze względu na obrót do 200 tys. zł,
• a kiedy takie prawo utracisz.

Jeśli wolisz czytać niż oglądać, zapraszam Cię do lektury poniższego artykułu ↓↓

Kto nie musi płacić VAT? Zwolnienia przedmiotowe i podmiotowe

Dwa zwolnienia z VAT

Generalnie są dwa rodzaje zwolnień z podatku od towarów i usług:

1. Zwolnienie przedmiotowe – ze względu na rodzaj dostarczanego towaru (np. budynki i lokale, uogólniając, z rynku wtórnego) lub ze względu na charakter świadczonej usługi (np. medyczne, stomatologiczne, pośrednictwa finansowego, ubezpieczeniowe, nauczania języków obcych, wynajmu lokali mieszkalnych wyłącznie na cele mieszkaniowe). W przypadku stosowania jedynie zwolnienia przedmiotowego podatnicy nie muszą zważać na limity kwotowe.

Dla przykładu, lekarz może mieć milion złotych rocznego obrotu z tytułu świadczenia usług medycznych i cały czas być podatnikiem zwolnionym z VAT.

Być może zauważasz, że zwolnieniem przedmiotowym objęte są takie towary i usługi, które mają zapewnić obywatelom dach nad głową, leczenie czy nawet umiejętność posługiwania się językiem obcym. Wygląda na to, że państwo wspiera tym zwolnieniem ważne ze społecznego punktu widzenia gałęzie gospodarki.

2. Zwolnienie dla drobnych podatników – ze względu na obrót nieprzekraczający 200 tys. zł rocznie.

Wygląda na to, że w przypadku tego zwolnienia państwo ma na celu wspieranie najmniejszych przedsiębiorców.

Niemniej, podatnicy korzystający z tego zwolnienia i sprzedający towary lub świadczący usługi, które z zasady są opodatkowane VATem, muszą bacznie się przyglądać rocznemu obrotowi, aby mieć pewność co do możliwości korzystania ze zwolnienia z VAT lub mieć świadomość utraty tego prawa. Rozwińmy zagadnienie tego zwolnienia.

Możliwość stosowania zwolnienia ze względu na obrót

Podatnicy, którzy z tytułu:

• odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług na terytorium kraju,
• eksportu towarów,

nie przekroczyli w poprzednim, jak i w danym roku podatkowym, obrotu w wysokości 200 tys. zł, mają prawo do skorzystania ze zwolnienia z VAT dla drobnych podatników.

Zauważ, że świadcząc usługi na rzecz zagranicznego kontrahenta, nie wliczasz ich do limitu, ponieważ mowa jest o sprzedaży krajowej i eksporcie towarów. To samo zresztą dotyczy chociażby wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów, czy sprzedaży środków trwałych podlegających amortyzacji.

Uwaga! W przypadku podatników rozpoczynających prowadzenie działalności gospodarczej w danym roku podatkowym limit ten wylicza się proporcjonalnie.

Skoro mówimy o wyliczeniach, to przy okazji zachęcam Cię do pobrania ZA DARMO naszego autorskiego kalkulatora podatkowego.

Warto też wiedzieć, że jeżeli podatnik korzystający ze zwolnienia ze względu na obrót do 200 tys. zł wykonuje czynności, które podlegają opodatkowaniu VAT (np. usługa marketingowa) i w trakcie roku podatkowego przekroczy limit sprzedaży, wtedy ma obowiązek zarejestrowania się jako czynny podatnik VAT co najmniej na dzień przed przekroczeniem tego limitu.

Jak już wiesz, nie każda sprzedaż wlicza się do limitu 200 tys. zł, dlatego wielu przedsiębiorcom, a nawet księgowym, trudno jest dopilnować momentu przekroczenia limitu. Nierzadko po kilku latach niektóre osoby dowiadują się, że od dawna powinny być zarejestrowane jako podatnicy VAT czynni. Niestety wtedy zazwyczaj mają duże zaległości podatkowe i odsetki do zapłaty.

W pewnym uproszczeniu, do limitu nie wlicza się sprzedaży zwolnionej, z wyjątkiem: transakcji związanych z nieruchomościami, usług finansowych i ubezpieczeniowych. Z tego wynika, że czynności zwolnione przedmiotowo z VAT (np. nauka języków obcych) nie wliczają się do limitu, ale najem (nawet prywatny) czy pośrednictwo finansowe już tak.

Skoro wspomniałem o najmie prywatnym, to warto podkreślić, że jest to działalność gospodarcza z punktu widzenia ustawy o VAT. Ta ustawa uznaje za działalność gospodarczą wszelką działalność producentów, handlowców i usługodawców. Prowadząc najem, jesteś usługodawcą.

Miej świadomość, że podatnikiem VAT (czynnym albo zwolnionym) nie jest zarejestrowana pozarolnicza działalność gospodarcza, tylko dana osoba, czyli Ty czy ja. Oznacza to, że jeśli rozliczasz najem w ramach najmu prywatnego, to Twój najem podlega pod ustawę o VAT i na podstawie tego co sobie już powiedzieliśmy, wlicza się do limitu zwolnienia z VAT. A jeśli jesteś czynnym podatnikiem VAT, powinieneś wykazywać ten obrót w swoim Jednolitym Pliku Kontrolnym, nawet jeśli jest to najem przedmiotowo zwolniony z VAT.

Podobnie do najmu sprawy się mają w przypadku udziałowców spółek z o.o., którzy wykonują powtarzające się świadczenia niepieniężne na rzecz swojej spółki, na podstawie art. 176 ustawy – Kodeks spółek handlowych. Tego typu czynności też podlegają pod ustawę o VAT. Jeśli chcesz zgłębić to zagadnienie, przygotowałem na ten temat osobny artykuł Wynagrodzenie udziałowca z tytułu powtarzających się świadczeń niepieniężnych (art. 176 K.s.h.)

Działalność nierejestrowana również podlega pod ustawę o VAT, podobnie jak najem prywatny czy wykonywanie powtarzających się świadczeń niepieniężnych na podstawie art. 176 K.s.h. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat działalności nierejestrowanej, zapraszam do przeczytania artykułu Absurdy i pułapki działalności nierejestrowanej.

Czasami zdarza mi się usłyszeć pytanie czy przychody z umowy o pracę wliczają się do obrotu „vatowskiego”. Otóż nie, umowa o pracę nie spełnia definicji działalności gospodarczej, nawet w rozumieniu ustawy o VAT.

Dobrze też wiedzieć, że jeśli prowadzisz jakąś spółkę, czy to cywilną czy z ograniczoną odpowiedzialnością, to spółka jest osobnym podatnikiem. Tak więc, Ty jesteś osobnym od spółki podatnikiem VAT. Spółka ma swój NIP i Ty masz swój NIP. Co istotne, każdy podmiot ma osobny limit zwolnienia z VAT do 200 tys. zł.

Na koniec tego artykułu  powiemy sobie o sytuacjach, kiedy nie można skorzystać ze zwolnienia dla drobnych podatników. Ustawa przewiduje pewne wykluczenia.

A teraz na przykładach utrwalmy sobie kwestie zwolnień z VAT.

Przykład Szymona

Szymon prowadzi działalność gospodarczą, w ramach której z tytułu nauczania języków obcych, co jest przedmiotowo zwolnione z VAT, osiąga obrót w wysokości 150 tys. zł rocznie. Tyle samo wynosi jego obrót z tytułu świadczenia usług marketingowych. Pomimo, że przychody Szymona wynoszą 300 tys. zł rocznie, limit dla celów zwolnienia z VAT nie zostaje przekroczony, ponieważ usługi nauczania języków obcych nie wliczają się do tego limitu. Zatem Szymon nie ma obowiązku rejestrowania się jako czynny podatnik VAT i płacenia VATu do urzędu skarbowego.

Przykład Kasi

Kasia jest pośrednikiem kredytowym i osiąga roczny obrót z tytułu świadczenia tych usług w wysokości 150 tys. zł. Przypomnijmy, że usługi pośrednictwa finansowego są przedmiotowo zwolnione z VAT, ale niestety wliczają się do limitu. Zakładając, że Kasia, osiąga również obrót w wysokości 150 tys. zł rocznie z tytułu świadczenia usług marketingowych, doprowadza do tego, że limit zwolnienia w kwocie 200 tys. zł zostaje przekroczony. Dzieje się tak dlatego, że usługi pośrednictwa kredytowego wliczają się do limitu, pomimo że są zwolnione przedmiotowo z VAT. W tej sytuacji Kasia będzie miała status podatnika czynnego i usługi marketingowe będą opodatkowane według stawki 23%. Jednakże świadczenie usług pośrednictwa kredytowego będzie nadal korzystało ze zwolnienia przedmiotowego.

Przykład Agaty

Podobnie wygląda sytuacja w przypadku osób zajmujących się wynajmem nieruchomości mieszkalnych na cele mieszkaniowe. Taki wynajem jest przedmiotowo zwolniony z VAT.
Nawet jeśli obrót z wynajmu jest rozliczany na gruncie podatku dochodowego w źródle przychodów, którym jest tzw. najem prywatny, to na gruncie podatku od towarów i usług, ten najem wlicza się do limitu 200 tys. zł.

Agata podobnie jak Szymon i Kasia, w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej osiąga roczny obrót z tytułu świadczenia usług marketingowych w wysokości 150 tys. zł. Oprócz tego ma kilka mieszkań na wynajem i rozlicza się z tego tytułu w ramach najmu prywatnego. Obrót z najmu też wynosi 150 tys. zł rocznie.

Wniosek jest taki, że Agata musi być „vatowcem” i świadczone przez nią usługi marketingowe podlegają opodatkowaniu według stawki 23%, pomimo że roczny przychód z działalności gospodarczej nie przekracza 200 tys. zł.

Kto nie może skorzystać ze zwolnienia ze względu na obrót?

Ze zwolnienia ze względu na obrót nie mogą skorzystać m.in. podatnicy świadczący usługi prawnicze, doradcze, jubilerskie, ściągania długów, w tym factoringu. Z tego zwolnienia również nie skorzystają podatnicy dokonujący dostaw niektórych towarów (np. urządzeń elektrycznych).

Cały katalog podmiotów wykluczonych z prawa do stosowania zwolnienia ze względu na niewysokie obroty zawarty jest w art. 113 ust. 13 ustawy o VAT. Zatem zanim zdecydujesz się na skorzystanie ze zwolnienia z podatku od towarów i usług, upewnij się, że ono Ci przysługuje.