fbpx
AUTOR: Marek Golec

Uważaj na limity płatności

(AKTUALIZACJA: 12 PAŹDZIERNIKA 2023)

Transakcje między przedsiębiorcami (B2B)

Należy być wyjątkowo czujnym w przypadku transakcji między przedsiębiorcami, których wartość przekracza kwotę 15 000 zł, aby księgowy lub organ podatkowy nie uświadomili Ci, że nie masz prawa do kosztów. W pewnych przypadkach możesz narazić się na odpowiedzialność solidarną za VAT Twojego kontrahenta, odpowiedzialność karnoskarbową lub sankcje w wysokości 30% VAT z danej faktury.

 

Ten artykuł pomoże Ci w uniknięciu tych nieprzyjemnych sytuacji.

 

Tytułem dopowiedzenia, w 2024 r. wspomniany limit miał zostać obniżony do 8000 zł. Ponadto miał zostać wprowadzony nowy limit w kwocie 20 000 zł dla transakcji między przedsiębiorcami a konsumentami (B2C).

 

Ustawodawca wycofał się z wprowadzenia powyższych zmian, w związku z czym limity płatności w 2024 r. będą takie same jak w 2023 r.

Zapisz się na newsletter i otrzymaj
ZA DARMO kalkulator podatkowy

  • W ramach subskrypcji mojego newslettera otrzymasz autorski kalkulator podatkowy.
  • Przeprowadzisz w nim analizę formy opodatkowania dla Twojej firmy.
  • Zobaczysz, która forma działalności jest dla Ciebie najkorzystniejsza podatkowo (np. JDG, sp. z o.o.).
  • Uzyskasz dostęp do nagrania video, które jest praktyczną instrukcją obsługi kalkulatora.

Czym jest transakcja?

Zważywszy na fakt, że ustawy nie definiują pojęcia transakcji, trzeba sięgnąć do interpretacji podatkowych lub do odpowiedzi Ministra Rozwoju i Finansów na interpelację poselską nr 9279 z dnia 12 stycznia 2017 r.

 

Z tych pism można wyczytać, że przez transakcję należy rozumieć taką czynność prawną (umowę), w wykonaniu której dokonywana jest co najmniej jedna płatność.

 

O przyporządkowaniu płatności do poszczególnych umów (transakcji) decyduje ich cel gospodarczy i zgodny zamiar stron, a nie treść dowodów (dokumentów) księgowych.

 

Innymi słowy, przy czynności takiej jak np. usługa remontowa lub usługa księgowa, gdy poszczególne płatności nie przekraczają 15 000 zł, nie oznacza to, że cała transakcja nie przekracza tej kwoty. Nadmienić należy, że pod uwagę bierze się kwoty brutto.

Pamiętaj o tym zanim opłacisz fakturę

Transakcje z podmiotami niebędącymi czynnymi podatnikami VAT

W przypadku transakcji z podmiotem niebędącym czynnym podatnikiem VAT, której kwota przekracza 15 000 zł, powinieneś dokonać zapłaty na rachunek bankowy lub w inny bezgotówkowy sposób (np. kompensata, karta płatnicza, płatności online, BLIK). Miej świadomość, że ta kwota transakcji, która zostanie opłacona gotówką, nie będzie mogła zostać uznana za koszt uzyskania przychodów.

Transakcje z czynnymi podatnikami VAT

Natomiast gdy Twoim dostawcą lub usługodawcą jest czynny podatnik VAT, samo zrealizowanie przelewu na rachunek bankowy jest niewystarczające. W takiej sytuacji należy zrealizować przelew na rachunek z białej listy podatników VAT. W przeciwnym razie nie będziesz miał prawa do zaksięgowania wydatku w koszty, chyba że skorzystasz z jednego z rozwiązań, o których mowa poniżej.

 

Inna niż przelew zapłata za pośrednictwem rachunku płatniczego (np. karta płatnicza, płatność online, BLIK) na rachunek spoza białej listy nie skutkuje poniesieniem negatywnych konsekwencji podatkowych w postaci utraty możliwości zaliczenia wydatków do kosztów uzyskania przychodów oraz odpowiedzialności solidarnej w VAT (o czym w dalszej części tego artykułu). To samo dotyczy uregulowania zobowiązania w formie kompensaty.

 

W sytuacji gdy kwota transakcji przekroczy 15 000 zł, a przelew na rzecz czynnego podatnika VAT zostanie zrealizowany na inny rachunek bankowy niż widniejący na białej liście w dniu jego realizacji, wówczas prawodawca umożliwia zaliczenie tej kwoty do kosztów, pod warunkiem zawiadomienia (na formularzu wedle ustalonego wzoru – ZAW-NR) o tym fakcie naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla nabywcy w terminie 7 dni od dnia zlecenia przelewu.

 

W tym miejscu zwróćmy jeszcze uwagę na jedną istotną kwestię dotyczącą składania zawiadomienia ZAW-NR.

 

Formularz ZAW-NR składa się po zrealizowaniu pierwszego przelewu na rachunek spoza wykazu podatników VAT. Jeżeli kolejna wpłata zostanie dokonana na ten sam rachunek spoza białej listy, o którym podatnik już raz poinformował właściwy organ podatkowy, kolejnego zawiadomienia nie trzeba składać.

 

Niemniej jednak, jeżeli opłacisz fakturę na rachunek spoza białej listy podatników VAT, ale przy dokonywaniu płatności zastosujesz mechanizm podzielonej płatności (MPP, ang. split payment), możliwe będzie zaliczenie wydatku do kosztów bez konieczności składania zawiadomienia do naczelnika urzędu skarbowego. Wygląda to na zachętę do częstszego stosowania mechanizmu podzielonej płatności. Zagadnienie MPP zostanie rozwinięte w dalszej części tego artykułu.

Odpowiedzialność solidarna przy transakcjach przekraczających 15 000 zł

W razie niezłożenia ZAW-NR i jednoczesnym niezastosowaniu mechanizmu podzielonej płatności, oprócz utraty możliwości zaksięgowania wydatku jako koszt uzyskania przychodów, podatnik odpowiada solidarnie całym swoim majątkiem wraz z dostawcą towarów lub usługodawcą zarejestrowanym na potrzeby podatku od towarów i usług jako podatnik VAT czynny za jego zaległości podatkowe w części podatku od towarów i usług proporcjonalnie przypadającej na tę dostawę towarów lub to świadczenie usług, jeżeli zapłata należności za dostawę towarów lub świadczenie usług, potwierdzone fakturą, została dokonana przelewem na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu w wykazie (biała lista).

 

Powyższe dotyczy transakcji z czynnymi podatnikami VAT na kwotę przekraczającą 15 000 zł.

 

Przykład utrwalający zagadnienie limitu transakcji B2B

Przedsiębiorca podpisał z drugim przedsiębiorcą umowę najmu powierzchni biurowej na okres jednego roku. Zaznaczyć należy, że przedsiębiorca wynajmujący biura prowadzi najem w ramach działalności gospodarczej (B2B) a nie tzw. najmu prywatnego (C2B).

 

Miesięczny czynsz najmu wynosi 5000 zł netto, czyli 6150 zł brutto, więc wartość żadnej faktury ani płatności nie przekracza 15 000 zł. Transakcja jednak opiewa na wyższą kwotę. Jej wartość to 73 800 zł (6150 zł × 12 miesięcy).

 

W takich okolicznościach, z podatkowego punktu widzenia, wszystkie przelewy powinny być zrealizowane na rachunek z białej listy, chyba że zostanie złożone zawiadomienie ZAW-NR lub wszystkie przelewy będą zrealizowane z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności.

 

Podkreślić należy, że gdyby wynajmujący rozliczał najem w ramach tzw. najmu prywatnego (relacja C2B), nawet gdyby był czynnym podatnikiem VAT, wtedy najemca nie musiałby opłacać czynszów na rachunek z białej listy.

 

Powyższe potwierdził Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej m.in. w indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego z dnia 5 marca 2020 r. sygn. 0111-KDIB2-1.4010.602.2019.2.PB. Poniżej istotny fragment tego pisma.

 

”Wnioskodawca będzie dokonywał płatności z tytułu najmu/dzierżawy na prywatny rachunek oszczędnościowo-rozliczeniowy, który nie widnieje na tzw. białej liście, należący do Wynajmującej niebędącej osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą lecz będącej podatnikiem VAT czynnym, to wydatek taki nawet w sytuacji jeśli dokonywana płatność będzie przekraczać 15.000 zł, będzie mógł zostać uznany za koszt uzyskania przychodu w myśl ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych”.

Obowiązek opłacenia faktury z zastosowaniem MPP

Czasami wymagane jest opłacenie faktury z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności. Na przykład wówczas, gdy którykolwiek zakupiony towar lub usługa na fakturze są wymienione w załączniku nr 15 do ustawy o VAT i kwota faktury (przy MPP liczy się kwota faktury a nie transakcji) przekracza 15 000 zł.

 

Dodatkowo, ten limit dotyczy podatników VAT a nie tylko przedsiębiorców, tak więc te regulacje dotyczą również m.in. osób, które rozliczają się w ramach tzw. najmu prywatnego i opłacają fakturę np. za usługi remontowe na kwotę powyżej 15 000 zł.

 

Za przykład towarów i usług z załącznika nr 15 do ustawy o VAT można podać:

 

  • stal, profile aluminiowe,
  • sprzęt elektroniczny,
  • części do pojazdów samochodowych i motocykli,
  • usługi budowlane i montażowe.

 

Załóżmy, że nabywca otrzyma fakturę, na której będą znajdowały się towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy o VAT i kwota faktury będzie większa niż 15 000 zł. Aby móc zaliczyć ten wydatek w koszty, nabywca będzie zobowiązany do zrealizowania przelewu z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności. Inna niż przelew zapłata za pośrednictwem rachunku płatniczego (np. karta płatnicza, płatność online, BLIK) w tym przypadku będzie nieprawidłowa i pozbawi prawa do kosztów.

 

 

Dodatkowo, jak wynika z art. 108a ust. 7 ustawy o VAT, w przypadku stwierdzenia, że podatnik dokonał płatności bez zastosowania MPP, kiedy miał taki obowiązek, naczelnik urzędu skarbowego lub naczelnik urzędu celno-skarbowego ustala dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 30% kwoty podatku przypadającej na nabyte towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy o VAT, wykazane na fakturze, której dotyczy płatność. W stosunku do osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo za przestępstwo skarbowe, dodatkowego zobowiązania podatkowego nie ustala się.

 

Tych przykrych konsekwencji można uniknąć jeżeli dostawca lub usługodawca rozliczył całą kwotę podatku (VAT) wynikającą z faktury. Jak widzisz, w takich okolicznościach wszystko jest w rękach sprzedawcy, co jest niekomfortową i niepewną sytuacją.

Ze względu na fakt, że w załączniku nr 15 do ustawy o VAT znajduje się wiele pozycji, część przedsiębiorców nie chcąc go analizować i liczyć, że wystawca faktury wywiąże się z obowiązku naniesienia na fakturze adnotacji o mechanizmie podzielonej płatności, przyjęło zasadę, że opłaca split paymentem wszystkie faktury, których kwota przekracza 15 000 zł.

 

Miej świadomość, że jeśli sprzedajesz towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy o VAT, to na fakturze zawierającej te towary lub usługi, której kwota przekracza 15 000 zł, musisz nanieść wyrazy „mechanizm podzielonej płatności”. Jeśli tego nie zrobisz, to przed nieprzyjemnymi konsekwencjami (sankcja 30% VAT lub odpowiedzialność karnoskarbowa) uratuje Cię nabywca, o ile opłaci fakturę split paymentem. Jeśli tego nie zrobi, obaj jesteście w niedobrym położeniu.

 

Co ciekawe, w przypadku potrącania wierzytelności (kompensata), w zakresie, w jakim kwoty należności są potrącane, nie ma obowiązku stosowania mechanizmu podzielonej płatności.

Jak uratować koszty?

W razie zrealizowania przelewu na rachunek spoza białej listy i bez zastosowania mechanizmu podzielonej płatności, jest jeszcze możliwość uratowania kosztów.

 

Z odpowiedzi Ministerstwa Finansów na interpelację poselską nr 2109 wynika, że w razie wykonania przelewu na rachunek spoza białej listy (transakcja przekraczająca kwotę 15 000 zł), późniejszym otrzymaniu zwrotu od kontrahenta i ponownym wykonaniu przelewu w prawidłowy sposób, podatnik powinien zachować prawo do uznania wydatków za koszt uzyskania przychodów.

 

Natomiast w indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego z dnia 13 grudnia 2021 r., sygn. 0111-KDIB1-2.4010.534.2021.2.MS dotyczącej obowiązku opłacenia faktury z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał, że zwrot środków od kontrahenta i ponowna zapłata, tym razem z zastosowaniem MPP daje możliwość zaliczenia wydatków do kosztów uzyskania przychodów.

Autor wpisu: Marek Golec
Doradca podatkowy, inwestor i przedsiębiorca. Partner w kancelarii księgowo-podatkowej. Absolwent Sorbony, autor książek i prowadzący kanał YouTube. Udziela konsultacji w języku polskim, angielskim i francuskim. Mówi o podatkach w naprawdę zrozumiały sposób.

Zapisz się na newsletter i otrzymaj
ZA DARMO kalkulator podatkowy

  • W ramach subskrypcji mojego newslettera otrzymasz autorski kalkulator podatkowy.
  • Przeprowadzisz w nim analizę formy opodatkowania dla Twojej firmy.
  • Zobaczysz, która forma działalności jest dla Ciebie najkorzystniejsza podatkowo (np. JDG, sp. z o.o.).
  • Uzyskasz dostęp do nagrania video, które jest praktyczną instrukcją obsługi kalkulatora.

Sprawdź inne wpisy, które Cię zainteresują:

AUTOR: Marek Golec
KRS i S24 Spółki 0

Co musisz zrobić po założeniu spółki z o.o.?

Czy wiesz, jakie formalności musisz dopełnić po założeniu spółki, aby uniknąć ewentualnych kar i problemów prawnych? Poznaj 16...

AUTOR: Marek Golec
Optymalizacja podatkowa Podatek dochodowy Spółki 0

Jak uchronić spółkę przed utratą estońskiego CIT?

Czy wiesz, jakie warunki musisz spełnić, aby skorzystać z estońskiego CIT? Na co powinieneś uważać, by uniknąć bolesnych konsekwencji jego...

AUTOR: Marek Golec
Optymalizacja podatkowa VAT 0

Kiedy warto być VAT-owcem? 4 kluczowe sytuacje

Czy wiesz, że możesz odliczyć VAT nawet wtedy, gdy nie doliczasz go do swoich usług? Albo przy dużych inwestycjach zaoszczędzić na VAT nawet setki tysięcy złotych? przedstawiam 4 sytuacje, gdy VAT jest dla...

Dyskusja

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

  1. Mariusz pisze:

    Bardzo dziękuję za ten artykuł i rzetelnie przekazaną wiedzę. Marku, odsłoniłeś wszystkie sidła zastawione na zwierzynę łowną.

    • Marek pisze:

      Mariusz, bardzo Ci dziękuję za pozytywną opinię. W przypadku przedsiębiorców i inwestorów wiedza na temat podatków nie powinna ograniczać się do tego jak legalnie obniżyć efektywny podatek. Trzeba też uważać m.in. na takie kwestie, które zostały opisane w tym artykule, aby nie narobić sobie niepotrzebnych kłopotów.