Zbyt piękne by było prawdziwe?
W ostatnim czasie wiele się mówi o inicjatywie „firmy na próbę”, i choć jest ona słuszna, nie brakuje w niej pułapek, a nawet absurdów.
Zapraszam Cię do obejrzenia filmu na kanale YouTube Mistrza Podatków, w którym je omawiam ⬇⬇
Absurdy i pułapki działalności nierejestrowanej
Z nagrania dowiesz się:
Jeśli wolisz czytać niż oglądać, zapraszam Cię do lektury poniższego artykułu, który przygotowałem wraz z Mateuszem Palarczykiem – księgowym i współpracownikiem naszej kancelarii ↓↓
Pewnie wielokrotnie słyszałeś zwrot „działalność nierejestrowana”, „działalność nieewidencjonowana”, „działalność nierejestrowa”, „działalność nieewidencyjna”, „firma na próbę” itd. Jak sama nazwa wskazuje, to nic innego jak forma prowadzenia biznesu, która nie wymaga rejestracji firmy.
W ostatnim czasie działalność nierejestrowana stała się niezwykle popularna wśród osób chcących spróbować własnych sił w biznesie. O ile sam zamysł bardzo zachęca do skorzystania z tej formy, to niestety posiada ona również wady oraz pułapki, które powinny być Ci znane, jeśli zamierzasz działać w ten sposób.
Byłoby fantastycznie, gdyby z tej formy mogli skorzystać wszyscy, ale niestety nie jest to możliwe.
Aby rozliczać się w ramach działalności nieewidencyjnej musisz pamiętać o podstawowych zasadach:
Co do zasady – nie. Założeniem działalności nierejestrowanej jest brak obowiązku opłacania składek społecznych oraz składki zdrowotnej.
Niestety, w zakresie świadczenia usług w ramach „firmy na próbę”, Zakład Ubezpieczeń Społecznych ma odmienne zdanie, które nawet wyraził w interpretacjach.
ZUS stoi na stanowisku, że skoro dana osoba wykonuje umowę o świadczenie usług, która notabene ma charakter zlecenia w świetle ustawy – Kodeks cywilny, to podlega składkom, tak jak zleceniobiorca.
Jak już wiesz w pewnych okolicznościach, pomimo prowadzenia działalności nierejestrowanej obowiązek zapłaty ZUS może się pojawić.
Przechodząc do szczegółów, w przypadku sprzedaży towarów możesz bez obaw prowadzić działalność nierejestrowaną, oczywiście jeśli spełniasz kryteria, nie martwiąc się o kwestie składek.
Jeśli jednak w ramach „firmy na próbę” chcesz świadczyć usługi, to według stanowiska ZUS będziesz traktowany jak osoba wykonująca umowę o świadczenie usług. Mało tego, to nie Ty będziesz zobowiązany do wyliczenia i opłacania składek, a Twój kontrahent czy zleceniodawca!
Na szczęście istnieją dodatkowe zwolnienia, z których możesz skorzystać.
Jeżeli jesteś uczniem szkoły ponadpodstawowej lub studentem i nie ukończyłeś 26. roku życia, to w takiej sytuacji nie podlegasz obowiązkowym ubezpieczeniom, przez co nie pojawi się obowiązek opłacania składek.
Natomiast jeśli pracujesz na etacie i otrzymujesz co najmniej minimalne wynagrodzenie, to będziesz podlegać tylko pod składkę zdrowotną.
Andrzej zajmuje się sprzedażą zabawek. Swoje towary sprzedaje poprzez platformę internetową. Rozlicza się w ramach działalności nierejestrowanej.
Ze względu na to, że sprzedaje towary i nie świadczy usług, nie podlega z tego tytułu pod obowiązkowe ubezpieczenia.
Przemek współpracuje ze szkołą językową jako lektor. Rozlicza się w ramach działalności nieewidencyjnej. Ze względu na ukończony 26. rok życia oraz w związku z umową o świadczenie usług, wynagrodzenie Przemka podlega oskładkowaniu.
Za przygotowywanie deklaracji oraz odprowadzanie składek odpowiedzialny jest zleceniodawca, czyli szkoła językowa.
Justyna prowadzi salon kosmetyczny i rozlicza się w ramach działalności nierejestrowanej. Niewątpliwie Justyna świadczy usługi na rzecz swoich klientów. I teraz pojawia się pytanie. Czy każdy klient staje się płatnikiem i musi zgłaszać Justynę do ZUS jako ubezpieczonego? Pewnie brzmi to dla Ciebie absurdalnie.
Niemniej, dopóki Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie zajmie jednoznacznego stanowiska w tym zakresie, uważalibyśmy na świadczenie wszelkich usług w ramach działalności nierejestrowanej.
Czy zastanawiałeś się, kiedy warto rozważyć umowę zlecenie zamiast rozliczania się w ramach działalności nierejestrowanej?
Naszym zdaniem, umowę zlecenie warto rozważyć, jeżeli świadczysz usługi firmie, tak jak Przemek.
Będzie ona dla Ciebie po prostu wygodniejsza, ponieważ unikniesz konieczności dopełnienia licznych formalności oraz nie będziesz musiał przejmować się pilnowaniem limitu przychodu, o którym teraz sobie powiemy.
Jak już wiesz, limit przychodu dopuszczający prowadzenie działalności nierejestrowanej wynosi 75% kwoty minimalnego wynagrodzenia.
Przypomnijmy, że w pierwszej połowie 2024 r. jest to kwota 3181,50 zł a w drugiej połowie – 3225 zł.
Bardzo ważne jest, aby na bieżąco kontrolować swój limit, ponieważ w przypadku jego przekroczenia, to właśnie od tego dnia działalność danej osoby staje się działalnością gospodarczą.
Obowiązek zarejestrowania firmy należy dopełnić w ciągu 7 dni od przekroczenia limitu.
Bądź świadomy, że do limitu wliczają się przychody należne, czyli związane z dokonaną sprzedażą, nawet jeśli faktycznie jeszcze nie otrzymałeś zapłaty!
Do kontrolowania i ustalania przychodu użyj ewidencji sprzedaży, gdzie na bieżąco będą zamieszczane wszystkie dokonane transakcje, a więc Twoje przychody należne, niekoniecznie otrzymane.
Zwróć uwagę na dwie kwestie:
Zakładamy, że jeśli teraz prowadzisz lub myślisz o prowadzeniu o działalności nieewidencjonowanej, to zarejestrowanie firmy i tak Cię nie ominie. Dlatego przy okazji zachęcamy Cię do pobrania naszego autorskiego kalkulatora podatkowego.
W przeciwieństwie do składek ZUS, przy prowadzeniu działalności nierejestrowanej to Ty stajesz się płatnikiem podatku dochodowego. Warto zatem wiedzieć jak się z niego rozliczyć.
Przede wszystkim należy pamiętać, jak już zostało nadmienione, że przychód z działalności nierejestrowanej nie jest tożsamy z przychodem należnym, który dotyczy obliczania limitu dla prowadzenia tej formy biznesu.
Przychód, który należy uwzględnić przy wyliczaniu podstawy opodatkowania na gruncie PIT to wartości pieniężne, które zostały już otrzymane lub postawione do dyspozycji w danym roku kalendarzowym, a więc kwoty zapłacone przez klientów.
Warto również wspomnieć, że rozliczenie podatku następuje dopiero w zeznaniu rocznym, składanym w kolejnym roku.
Co istotne, w trakcie roku nie pojawia się obowiązek odprowadzania zaliczek na podatek dochodowy.
Jeżeli pracujesz na etacie to prawdopodobnie rozliczasz się na formularzu PIT-37. Ale jeżeli dodatkowo prowadzisz działalność nierejestrowaną, to odpowiednim formularzem w celu złożenia zeznania rocznego będzie PIT-36, w którym zawrzesz obydwa źródła przychodu, czyli etat i działalność nierejestrowaną.
Co do zasady nie ma obowiązku wystawiania faktur w przypadku podatników zwolnionych z VAT. Jeśli ktoś prowadzi działalność nierejestrowaną, to najprawdopodobniej jest zwolniony z VAT ze względu na niewysokie obroty.
Niemniej i w takiej sytuacji może się zdarzyć, że pojawi się konieczność wystawienia faktury. Na żądanie klienta, masz obowiązek jej wystawienia. Klient może złożyć żądanie aż do 3. miesięcy licząc od końca miesiąca, w którym został dostarczony towar lub została wykonana usługa, albo została otrzymana zapłata.
Szkoła językowa, z którą w ramach działalności nierejestrowanej współpracuje Przemek, zażądała od niego faktury. Przemek ma obowiązek ją wystawić.
Dodatkowo, kiedy obowiązkowe będzie korzystanie z Krajowego Systemu e-Faktur, Przemek wystawi fakturę właśnie w KSeF. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na ten temat, zachęcam Cię do przeczytania innego naszego artykułu Krajowy System e-Faktur (KSeF) – o co w nim chodzi?.
Jest to również jeden z powodów, dla których w pewnych sytuacjach warto rozważyć po prostu umowę zlecenie. Współpracując w oparciu o tę umowę cywilno-prawną, obowiązek wystawienia faktury nie pojawi się.
Andrzej od wielu miesięcy sprzedaje swoje produkty na platformie internetowej. Korzysta ze zwolnienia z VAT ze względu na niewysokie obroty a jego klientami są osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej. W takich okolicznościach Andrzej nie ma obowiązku wystawiania faktur.
Natomiast jeśli któryś z klientów zażąda wystawienia faktury, Andrzej będzie musiał ją wystawić.
Dopowiemy jeszcze, że gdyby Andrzej sprzedawał towary również na rzecz firm, wystawianie faktur na pewno by go nie ominęło.
Możliwość prowadzenia działalności nierejestrowanej nie zwalnia z podlegania regulacjom dotyczącym podatku od towarów i usług, czyli VAT. W związku z tym pamiętaj, że przepisy ustawy o VAT dotyczą również Ciebie, a ich nieznajomość może Ci zaszkodzić!
Prawdopodobnie, jak już zostało wspomniane, możliwe będzie korzystanie ze zwolnienia ze względu na obrót – do 200 tys. zł rocznie. Miej świadomość, że w pierwszym roku ten limit wylicza się proporcjonalnie.
Gdzie jest „haczyk”?
Istnieje pewna grupa usług i towarów, których świadczenie lub dostawa są pozbawione możliwości korzystania z tego zwolnienia. Mowa m.in. o sprzedaży urządzeń elektrycznych czy świadczeniu usług doradczych.
Pamiętaj o tym, ponieważ w takiej sytuacji już od pierwszej złotówki musisz być tzw. vatowcem, czyli podatnikiem VAT czynnym, nawet w ramach działalności nierejestrowanej.
Pewnie myślisz, że to już koniec niespodzianek? Otóż nie!
Teraz czas na kilka słów o kasie fiskalnej, która jest „ulubieńcem” każdego przedsiębiorcy i również dotyczy osób działających w formie działalności nierejestrowanej. Temat jest bardzo istotny, ponieważ brak posiadania kasy fiskalnej rodzi ryzyko nałożenia kar wynikających z ustawy – Kodeks karny skarbowy.
Jako początkujący przedsiębiorca prawdopodobnie będziesz korzystał ze zwolnienia z kasy rejestrującej, którego roczny limit sprzedaży na rzecz osób prywatnych wynosi 20 tys. zł. Jeśli jednak dopiero rozpoczynasz sprzedaż na rzecz osób prywatnych, to w pierwszym roku limit jest niższy, ponieważ wylicza się go proporcjonalnie.
Możesz również korzystać z innych zwolnień.
Jedno z nich dotyczy sytuacji, kiedy płatność, za usługę lub za towar, ale pod warunkiem, że został nabyty w systemie wysyłkowym, przyjmowana jest w formie bezgotówkowej (np. przelew czy płatności online). Uwaga! Nie w każdym przypadku można z tego zwolnienia skorzystać.
Podobnie jak w przypadku VATu, istnieje grupa czynności, która nie może korzystać z powyższych zwolnień. Mowa tutaj m.in. o dostawie sprzętu fotograficznego czy świadczeniu usług kosmetycznych.
Jak wiemy, Andrzej prowadzi działalność handlową przez Internet. W danym roku osiągnął przychód w wysokości 30 tys. zł. Za każdym razem zapłatę od klientów otrzymuje na rachunek bankowy.
Andrzej nie musi posiadać kasy fiskalnej, ponieważ spełnia kryteria korzystania ze zwolnienia.
Podkreślmy, w przypadku Andrzeja, sprzedaż towarów odbywa się w systemie wysyłkowym a płatności są przyjmowane w formie bezgotówkowej (przelewy lub płatności online).
Wróćmy do Przemka, który współpracuje ze szkołą językową. W związku ze świadczeniem usług na rzecz przedsiębiorcy, Przemek nie ma obowiązku ewidencjonowania sprzedaży na kasie fiskalnej.
Justyna z tytułu świadczenia usług kosmetycznych mieści się w limicie zwolnienia dotyczącego kasy fiskalnej – do 20 tys. zł rocznego obrotu. Niemniej, nawet jeśli wszyscy klienci dokonują płatności w sposób bezgotówkowy (np. blik na telefon), to i tak Justyna musi mieć kasę fiskalną, ponieważ świadczy usługi kosmetyczne.
Czy uważasz, że sytuacja Justyny jest absurdalna?
Oprócz tego, że w ramach działalności nierejestrowanej musi posiadać kasę fiskalną, to jeszcze do końca nie wiadomo czy jej klienci nie muszą przypadkiem składać deklaracji i odprowadzać za nią składek ZUS.
Działalność nierejestrowana to atrakcyjna opcja dla osób chcących rozpocząć własny biznes, bez konieczności rejestrowania od razu firmy. Jednakże bądź świadomy ograniczeń i obowiązków, aby uniknąć potencjalnych problemów prawnych i podatkowych.
Jakie są sprawdzone metody optymalizacji kryptowalut? Które z nich może zastosować osoba fizyczna, a które spółka z o.o.? Czy i kiedy wystąpi VAT? Poznaj...
Dzięki fundacji rodzinnej można lepiej niż dotychczas zorganizować sukcesję, ochronić majątek przed jego rozdrobnieniem, pozytywnie wpłynąć na byt rodziny i przyszłych pokoleń, powiększać majątek w...
W porządku prawnym nie występuje pojęcie podatku inflacyjnego, jednak wiele osób rozumiejących ekonomię uważa, że inflacja jest ukrytym podatkiem. Z tego powodu, na...
