fbpx
AUTOR: Marek Golec, Mateusz Palarczyk

Absurdy i pułapki działalności nierejestrowanej

Działalność nierejestrowana, czyli firma bez rejestracji i składek ZUS.

Zbyt piękne by było prawdziwe?

 

W ostatnim czasie wiele się mówi o inicjatywie „firmy na próbę”, i choć jest ona słuszna, nie brakuje w niej pułapek, a nawet absurdów.

 

Zapraszam Cię do obejrzenia filmu na kanale YouTube Mistrza Podatków, w którym je omawiam ⬇⬇

 

Absurdy i pułapki działalności nierejestrowanej

 

 

Z nagrania dowiesz się:

 

  • jakie warunki trzeba spełnić, aby móc prowadzić działalność nierejestrowaną,
  • kiedy i dlaczego taka działalność podlega pod ZUS, pomimo że z założenia nie powinna podlegać oskładkowaniu,
  • kto powinien składać deklaracje i odprowadzać składki do ZUS,
  • jak liczyć limit przychodu dla działalności nieewidencjonowanej, żeby po jakimś czasie nie dowiedzieć się, że nie miało się do niej prawa,
  • czy trzeba wystawiać faktury przy prowadzeniu „firmy na próbę”,
  • co z VAT, czy trzeba go doliczać,
  • i w końcu, co z kasą fiskalną.

 

Jeśli wolisz czytać niż oglądać, zapraszam Cię do lektury poniższego artykułu, który przygotowałem wraz z Mateuszem Palarczykiem – księgowym i współpracownikiem naszej kancelarii ↓↓

Absurdy i pułapki działalności nierejestrowanej

Czym jest działalność nierejestrowana?

Pewnie wielokrotnie słyszałeś zwrot „działalność nierejestrowana”, „działalność nieewidencjonowana”, „działalność nierejestrowa”, „działalność nieewidencyjna”, „firma na próbę” itd. Jak sama nazwa wskazuje, to nic innego jak forma prowadzenia biznesu, która nie wymaga rejestracji firmy.

 

W ostatnim czasie działalność nierejestrowana stała się niezwykle popularna wśród osób chcących spróbować własnych sił w biznesie. O ile sam zamysł bardzo zachęca do skorzystania z tej formy, to niestety posiada ona również wady oraz pułapki, które powinny być Ci znane, jeśli zamierzasz działać w ten sposób.

Dla kogo jest działalność nierejestrowana?

Byłoby fantastycznie, gdyby z tej formy mogli skorzystać wszyscy, ale niestety nie jest to możliwe.

 

Aby rozliczać się w ramach działalności nieewidencyjnej musisz pamiętać o podstawowych zasadach:

 

  • w okresie ostatnich 60. miesięcy nie prowadziłeś działalności gospodarczej (ale, co ważne Twoja działalność mogła być zawieszona w tym okresie);
  • miesięczne przychody z tego źródła nie mogą przekroczyć 75% kwoty minimalnego wynagrodzenia (w pierwszej połowie 2024 r. jest to kwota 3181,50 zł a w drugiej – 3225 zł).

Czy działalność nierejestrowana podlega pod ZUS?

Co do zasady – nie. Założeniem działalności nierejestrowanej jest brak obowiązku opłacania składek społecznych oraz składki zdrowotnej.

 

Niestety, w zakresie świadczenia usług w ramach „firmy na próbę”, Zakład Ubezpieczeń Społecznych ma odmienne zdanie, które nawet wyraził w interpretacjach.

 

ZUS stoi na stanowisku, że skoro dana osoba wykonuje umowę o świadczenie usług, która notabene ma charakter zlecenia w świetle ustawy – Kodeks cywilny, to podlega składkom, tak jak zleceniobiorca.

Kiedy będzie ZUS, a kiedy nie?

Jak już wiesz w pewnych okolicznościach, pomimo prowadzenia działalności nierejestrowanej obowiązek zapłaty ZUS może się pojawić.

 

Przechodząc do szczegółów, w przypadku sprzedaży towarów możesz bez obaw prowadzić działalność nierejestrowaną, oczywiście jeśli spełniasz kryteria, nie martwiąc się o kwestie składek.

 

Jeśli jednak w ramach „firmy na próbę” chcesz świadczyć usługi, to według stanowiska ZUS będziesz traktowany jak osoba wykonująca umowę o świadczenie usług. Mało tego, to nie Ty będziesz zobowiązany do wyliczenia i opłacania składek, a Twój kontrahent czy zleceniodawca!

 

Na szczęście istnieją dodatkowe zwolnienia, z których możesz skorzystać.

 

 

Jeżeli jesteś uczniem szkoły ponadpodstawowej lub studentem i nie ukończyłeś 26. roku życia, to w takiej sytuacji nie podlegasz obowiązkowym ubezpieczeniom, przez co nie pojawi się obowiązek opłacania składek.

 

Natomiast jeśli pracujesz na etacie i otrzymujesz co najmniej minimalne wynagrodzenie, to będziesz podlegać tylko pod składkę zdrowotną.

Przykład Andrzeja

Andrzej zajmuje się sprzedażą zabawek. Swoje towary sprzedaje poprzez platformę internetową. Rozlicza się w ramach działalności nierejestrowanej.

 

Ze względu na to, że sprzedaje towary i nie świadczy usług, nie podlega z tego tytułu pod obowiązkowe ubezpieczenia.

Przykład Przemka

Przemek współpracuje ze szkołą językową jako lektor. Rozlicza się w ramach działalności nieewidencyjnej. Ze względu na ukończony 26. rok życia oraz w związku z umową o świadczenie usług, wynagrodzenie Przemka podlega oskładkowaniu.

 

Za przygotowywanie deklaracji oraz odprowadzanie składek odpowiedzialny jest zleceniodawca, czyli szkoła językowa.

Przykład Justyny

Justyna prowadzi salon kosmetyczny i rozlicza się w ramach działalności nierejestrowanej. Niewątpliwie Justyna świadczy usługi na rzecz swoich klientów. I teraz pojawia się pytanie. Czy każdy klient staje się płatnikiem i musi zgłaszać Justynę do ZUS jako ubezpieczonego? Pewnie brzmi to dla Ciebie absurdalnie.

Zapisz się na newsletter i otrzymaj
ZA DARMO kalkulator podatkowy

  • W ramach subskrypcji mojego newslettera otrzymasz autorski kalkulator podatkowy.
  • Przeprowadzisz w nim analizę formy opodatkowania dla Twojej firmy.
  • Zobaczysz, która forma działalności jest dla Ciebie najkorzystniejsza podatkowo (np. JDG, sp. z o.o.).
  • Uzyskasz dostęp do nagrania video, które jest praktyczną instrukcją obsługi kalkulatora.

Niemniej, dopóki Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie zajmie jednoznacznego stanowiska w tym zakresie, uważalibyśmy na świadczenie wszelkich usług w ramach działalności nierejestrowanej.

Ciekawostka – kiedy warto wybrać umowę zlecenie

Czy zastanawiałeś się, kiedy warto rozważyć umowę zlecenie zamiast rozliczania się w ramach działalności nierejestrowanej?

 

Naszym zdaniem, umowę zlecenie warto rozważyć, jeżeli świadczysz usługi firmie, tak jak Przemek.

 

Będzie ona dla Ciebie po prostu wygodniejsza, ponieważ unikniesz konieczności dopełnienia licznych formalności oraz nie będziesz musiał przejmować się pilnowaniem limitu przychodu, o którym teraz sobie powiemy.

Jak liczyć limit dla działalności nierejestrowanej?

Jak już wiesz, limit przychodu dopuszczający prowadzenie działalności nierejestrowanej wynosi 75% kwoty minimalnego wynagrodzenia.

 

Przypomnijmy, że w pierwszej połowie 2024 r. jest to kwota 3181,50 zł a w drugiej połowie – 3225 zł.

 

Bardzo ważne jest, aby na bieżąco kontrolować swój limit, ponieważ w przypadku jego przekroczenia, to właśnie od tego dnia działalność danej osoby staje się działalnością gospodarczą.

 

Obowiązek zarejestrowania firmy należy dopełnić w ciągu 7 dni od przekroczenia limitu.

 

Bądź świadomy, że do limitu wliczają się przychody należne, czyli związane z dokonaną sprzedażą, nawet jeśli faktycznie jeszcze nie otrzymałeś zapłaty!

 

Do kontrolowania i ustalania przychodu użyj ewidencji sprzedaży, gdzie na bieżąco będą zamieszczane wszystkie dokonane transakcje, a więc Twoje przychody należne, niekoniecznie otrzymane.

 

Zwróć uwagę na dwie kwestie:

 

  • Po pierwsze pamiętaj, że limit dotyczy kwoty przychodu, a nie dochodu. W związku z tym do limitu wliczamy wartość sprzedaży.
  • Po drugie zwróć uwagę, że przychód należny – niekoniecznie będzie odzwierciedlał Twoje wpływy, ponieważ nie są to pojęcia tożsame.

 

Zakładamy, że jeśli teraz prowadzisz lub myślisz o prowadzeniu o działalności nieewidencjonowanej, to zarejestrowanie firmy i tak Cię nie ominie. Dlatego przy okazji zachęcamy Cię do pobrania naszego autorskiego kalkulatora podatkowego.

 

Co jest przychodem w działalności nierejestrowanej?

W przeciwieństwie do składek ZUS, przy prowadzeniu działalności nierejestrowanej to Ty stajesz się płatnikiem podatku dochodowego. Warto zatem wiedzieć jak się z niego rozliczyć.

 

Przede wszystkim należy pamiętać, jak już zostało nadmienione, że przychód z działalności nierejestrowanej nie jest tożsamy z przychodem należnym, który dotyczy obliczania limitu dla prowadzenia tej formy biznesu.

 

Przychód, który należy uwzględnić przy wyliczaniu podstawy opodatkowania na gruncie PIT to wartości pieniężne, które zostały już otrzymane lub postawione do dyspozycji w danym roku kalendarzowym, a więc kwoty zapłacone przez klientów.

 

Warto również wspomnieć, że rozliczenie podatku następuje dopiero w zeznaniu rocznym, składanym w kolejnym roku.

 

Co istotne, w trakcie roku nie pojawia się obowiązek odprowadzania zaliczek na podatek dochodowy.

Ciekawostka

Jeżeli pracujesz na etacie to prawdopodobnie rozliczasz się na formularzu PIT-37. Ale jeżeli dodatkowo prowadzisz działalność nierejestrowaną, to odpowiednim formularzem w celu złożenia zeznania rocznego będzie PIT-36, w którym zawrzesz obydwa źródła przychodu, czyli etat i działalność nierejestrowaną.

Czy trzeba wystawić fakturę?

Co do zasady nie ma obowiązku wystawiania faktur w przypadku podatników zwolnionych z VAT. Jeśli ktoś prowadzi działalność nierejestrowaną, to najprawdopodobniej jest zwolniony z VAT ze względu na niewysokie obroty.

 

Niemniej i w takiej sytuacji może się zdarzyć, że pojawi się konieczność wystawienia faktury. Na żądanie klienta, masz obowiązek jej wystawienia. Klient może złożyć żądanie aż do 3. miesięcy licząc od końca miesiąca, w którym został dostarczony towar lub została wykonana usługa, albo została otrzymana zapłata.

Przykład Przemka (wystawienie faktury)

Szkoła językowa, z którą w ramach działalności nierejestrowanej współpracuje Przemek, zażądała od niego faktury. Przemek ma obowiązek ją wystawić.

 

Dodatkowo, kiedy obowiązkowe będzie korzystanie z Krajowego Systemu e-Faktur, Przemek wystawi fakturę właśnie w KSeF. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na ten temat, zachęcam Cię do przeczytania innego naszego artykułu Krajowy System e-Faktur (KSeF) – o co w nim chodzi?.

 

Jest to również jeden z powodów, dla których w pewnych sytuacjach warto rozważyć po prostu umowę zlecenie. Współpracując w oparciu o tę umowę cywilno-prawną, obowiązek wystawienia faktury nie pojawi się.

Przykład Andrzeja (wystawienie faktury)

Andrzej od wielu miesięcy sprzedaje swoje produkty na platformie internetowej. Korzysta ze zwolnienia z VAT ze względu na niewysokie obroty a jego klientami są osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej. W takich okolicznościach Andrzej nie ma obowiązku wystawiania faktur.

 

Natomiast jeśli któryś z klientów zażąda wystawienia faktury, Andrzej będzie musiał ją wystawić.

 

Dopowiemy jeszcze, że gdyby Andrzej sprzedawał towary również na rzecz firm, wystawianie faktur na pewno by go nie ominęło.

Co z VAT? Czy musisz go doliczać?

Możliwość prowadzenia działalności nierejestrowanej nie zwalnia z podlegania regulacjom dotyczącym podatku od towarów i usług, czyli VAT. W związku z tym pamiętaj, że przepisy ustawy o VAT dotyczą również Ciebie, a ich nieznajomość może Ci zaszkodzić!

 

Prawdopodobnie, jak już zostało wspomniane, możliwe będzie korzystanie ze zwolnienia ze względu na obrót – do 200 tys. zł rocznie. Miej świadomość, że w pierwszym roku ten limit wylicza się proporcjonalnie.

 

Gdzie jest „haczyk”?

 

Istnieje pewna grupa usług i towarów, których świadczenie lub dostawa są pozbawione możliwości korzystania z tego zwolnienia. Mowa m.in. o sprzedaży urządzeń elektrycznych czy świadczeniu usług doradczych.

 

Pamiętaj o tym, ponieważ w takiej sytuacji już od pierwszej złotówki musisz być tzw. vatowcem, czyli podatnikiem VAT czynnym, nawet w ramach działalności nierejestrowanej.

Czy musisz mieć kasę fiskalną?

Pewnie myślisz, że to już koniec niespodzianek? Otóż nie!

 

 

Teraz czas na kilka słów o kasie fiskalnej, która jest „ulubieńcem” każdego przedsiębiorcy i również dotyczy osób działających w formie działalności nierejestrowanej. Temat jest bardzo istotny, ponieważ brak posiadania kasy fiskalnej rodzi ryzyko nałożenia kar wynikających z ustawy – Kodeks karny skarbowy.

 

Jako początkujący przedsiębiorca prawdopodobnie będziesz korzystał ze zwolnienia z kasy rejestrującej, którego roczny limit sprzedaży na rzecz osób prywatnych wynosi 20 tys. zł. Jeśli jednak dopiero rozpoczynasz sprzedaż na rzecz osób prywatnych, to w pierwszym roku limit jest niższy, ponieważ wylicza się go proporcjonalnie.

 

Możesz również korzystać z innych zwolnień.

 

Jedno z nich dotyczy sytuacji, kiedy płatność, za usługę lub za towar, ale pod warunkiem, że został nabyty w systemie wysyłkowym, przyjmowana jest w formie bezgotówkowej (np. przelew czy płatności online). Uwaga! Nie w każdym przypadku można z tego zwolnienia skorzystać.

 

Podobnie jak w przypadku VATu, istnieje grupa czynności, która nie może korzystać z powyższych zwolnień. Mowa tutaj m.in. o dostawie sprzętu fotograficznego czy świadczeniu usług kosmetycznych.

Przykład Andrzeja (kasa fiskalna)

Jak wiemy, Andrzej prowadzi działalność handlową przez Internet. W danym roku osiągnął przychód w wysokości 30 tys. zł. Za każdym razem zapłatę od klientów otrzymuje na rachunek bankowy.

 

Andrzej nie musi posiadać kasy fiskalnej, ponieważ spełnia kryteria korzystania ze zwolnienia.

 

Podkreślmy, w przypadku Andrzeja, sprzedaż towarów odbywa się w systemie wysyłkowym a płatności są przyjmowane w formie bezgotówkowej (przelewy lub płatności online).

Przykład Przemka (kasa fiskalna)

Wróćmy do Przemka, który współpracuje ze szkołą językową. W związku ze świadczeniem usług na rzecz przedsiębiorcy, Przemek nie ma obowiązku ewidencjonowania sprzedaży na kasie fiskalnej.

Przykład Justyny (kasa fiskalna)

Justyna z tytułu świadczenia usług kosmetycznych mieści się w limicie zwolnienia dotyczącego kasy fiskalnej – do 20 tys. zł rocznego obrotu. Niemniej, nawet jeśli wszyscy klienci dokonują płatności w sposób bezgotówkowy (np. blik na telefon), to i tak Justyna musi mieć kasę fiskalną, ponieważ świadczy usługi kosmetyczne.

 

Czy uważasz, że sytuacja Justyny jest absurdalna?

 

Oprócz tego, że w ramach działalności nierejestrowanej musi posiadać kasę fiskalną, to jeszcze do końca nie wiadomo czy jej klienci nie muszą przypadkiem składać deklaracji i odprowadzać za nią składek ZUS.

Kilka słów na koniec

Działalność nierejestrowana to atrakcyjna opcja dla osób chcących rozpocząć własny biznes, bez konieczności rejestrowania od razu firmy. Jednakże bądź świadomy ograniczeń i obowiązków, aby uniknąć potencjalnych problemów prawnych i podatkowych.

Autor wpisu: Marek Golec
Doradca podatkowy, inwestor i przedsiębiorca. Partner w kancelarii księgowo-podatkowej. Absolwent Sorbony, autor książek i prowadzący kanał YouTube. Udziela konsultacji w języku polskim, angielskim i francuskim. Mówi o podatkach w naprawdę zrozumiały sposób.
Autor wpisu: Mateusz Palarczyk
Księgowy oraz wieloletni współpracownik naszej kancelarii. Specjalista ds. rachunkowości. Absolwent Akademii Finansów i Biznesu Vistula na kierunku Ekonomia w specjalności Ekonomika Przedsiębiorstwa. Swoje zainteresowania podatkowe koncentruje w obszarze nieruchomości, kryptowalut, e-commerce i dropshippingu. Ceniony przez klientów za idealny kontakt oraz umiejętność dostosowania się do ich potrzeb i oczekiwań.

Zapisz się na newsletter i otrzymaj
ZA DARMO kalkulator podatkowy

  • W ramach subskrypcji mojego newslettera otrzymasz autorski kalkulator podatkowy.
  • Przeprowadzisz w nim analizę formy opodatkowania dla Twojej firmy.
  • Zobaczysz, która forma działalności jest dla Ciebie najkorzystniejsza podatkowo (np. JDG, sp. z o.o.).
  • Uzyskasz dostęp do nagrania video, które jest praktyczną instrukcją obsługi kalkulatora.

Sprawdź inne wpisy, które Cię zainteresują:

AUTOR: Marek Golec
Optymalizacja podatkowa VAT 0

Kiedy warto być VAT-owcem? 4 kluczowe sytuacje

Czy wiesz, że możesz odliczyć VAT nawet wtedy, gdy nie doliczasz go do swoich usług? Albo przy dużych inwestycjach zaoszczędzić na VAT nawet setki tysięcy złotych? przedstawiam 4 sytuacje, gdy VAT jest dla...

AUTOR: Marek Golec
Działalność gospodarcza Optymalizacja podatkowa ZUS 0

Wakacje składkowe ZUS: zyskaj więcej pieniędzy dla firmy

Od listopada 2024 r. będziesz mógł zaoszczędzić na składkach ZUS nawet 1600 zł rocznie. Dowiedz się, jak to...

AUTOR: Marek Golec
Optymalizacja podatkowa Podatek dochodowy Spółki 0

Estoński CIT: niższy podatek, lepszy cashflow

Czy wiesz ile wynosi efektywny podatek, gdy spółka korzysta z estońskiego CIT? Oprócz atrakcyjnego opodatkowania, podatek estoński daje możliwość reinwestowania 100% wypracowanego kapitału, chociaż na tym polu...

Dyskusja

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *