Spółki komandytowe i niektóre jawne opodatkowane CIT

(artykuł został zaktualizowany w dniu 3 grudnia 2020 r.)

Słowo wstępne

W ocenie prawodawcy, opisywane w niniejszym artykule zmiany mają na celu uszczelnienie systemu podatku dochodowego poprzez poszerzenie bazy podmiotów opodatkowanych podatkiem CIT.

Propozycja objęcia CIT spółek komandytowych wywołała duże kontrowersje, gdyż opodatkowanie w taki sposób spółek osobowych jest sprzeczne z koncepcją ich działalności gospodarczej.

W związku z dużą krytyką proponowanej zmiany, w dniu 14 października 2020 r. Minister Finansów Tadeusz Kościński poinformował na Twitterze, że objęcie CIT spółek komandytowych zacznie obowiązywać od maja 2021 r., aby przedstawiciele biznesu mieli więcej czasu na przygotowanie się do tej zmiany.

W ślad za tą obietnicą, prawodawca zaproponował, aby spółka komandytowa mogła postanowić, iż stanie się podatkiem CIT z dniem 1 maja 2021 r. a nie z dniem 1 stycznia 2021 r.

W dniu 30 listopada 2020 r. Prezydent podpisał ustawę wprowadzającą opisywane w niniejszym artykule zmiany.

Spółki komandytowe opodatkowane CIT

Najpóźniej 1 maja 2021 r., wszystkie spółki komandytowe (bez względu na wielkość ich obrotów, formę prawną ich udziałowców oraz stosunki właścicielskie) mające siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej staną się podatnikami podatku CIT. Co oznacza, że opodatkowanie nastąpi tak na poziomie wspólników, jak i samej spółki komandytowej.

Marginalne zwolnienie dla komandytariusza

Zarazem, prawodawca przewidział zwolnienie od podatku dla komandytariusza, jednakże uzależnione od takich przesłanek, które czynią to zwolnienie marginalnym. 

Zwalnia się mianowicie od podatku kwotę stanowiącą 50% przychodów uzyskanych przez komandytariusza z tytułu udziału w zyskach w spółce komandytowej mającej siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, nie więcej jednak niż 60 000 zł takich przychodów uzyskanych w roku podatkowym odrębnie z tytułu udziału w zyskach w każdej takiej spółce komandytowej, w której podatnik jest komandytariuszem.

Ale, powyższego zwolnienia nie stosuje się do komandytariusza spółki komandytowej mającej siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, który:

• posiada bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 5% udziałów (akcji) w spółce posiadającej osobowość prawną lub spółce kapitałowej w organizacji będących komplementariuszem w tej spółce komandytowej lub

• jest członkiem zarządu:
  • spółki posiadającej osobowość prawną lub spółki kapitałowej w organizacji będących komplementariuszem w tej spółce komandytowej, lub
  • spółki posiadającej bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 5% udziałów (akcji) w spółce posiadającej osobowość prawną lub spółce kapitałowej w organizacji będących komplementariuszem w tej spółce komandytowej, lub

• jest podmiotem powiązanym w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT z członkiem zarządu lub wspólnikiem spółki posiadającej bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 5% udziałów (akcji) w spółce posiadającej osobowość prawną lub spółce kapitałowej w organizacji będących komplementariuszem w tej spółce komandytowej.

Jak widać, wymogi te czynią zwolnienie praktycznie niemożliwym do stosowania w praktyce. Niejako na pocieszenie można dodać, że jeżeli spółka komandytowa będzie uzyskiwała rocznie przychody nie wyższe niż wyrażonej w złotych kwocie odpowiadającej równowartości 2 000 000 euro, co do zasady będzie mogła stosować obniżoną 9% stawkę podatkową w podatku CIT.

Poza tym, do dochodów wspólników spółki komandytowej lub spółki jawnej uzyskanych z udziału w zyskach takiej spółki, osiągniętych przez te spółki przed dniem, w którym spółki takie stały się podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych, stosuje się przepisy w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2021 roku.

Niektóre spółki jawne opodatkowane CIT

W przeciwieństwie do spółek komandytowych, z początkiem 2021 roku nie wszystkie spółki jawne staną się podatnikami CIT. Projekt wskazuje, że objęte opodatkowaniem CIT mogą być tylko te spółki jawne, których przynajmniej jednym z udziałowców jest podmiot nie będący osobą fizyczną.

Zatem spółki jawne wyłącznie osób fizycznych nie są zagrożenie podwójnym opodatkowaniem.

Obowiązek złożenia informacji

Inna będzie natomiast sytuacja spółek jawnych mających siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli wspólnikami spółki jawnej nie są wyłącznie osoby fizyczne. W takim przypadku spółka jawna zostanie podatnikiem CIT, chyba że złoży:

1. przed rozpoczęciem roku obrotowego informacji, według ustalonego wzoru, o podatnikach podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatku dochodowego od osób prawnych, posiadających, bezpośrednio lub za pośrednictwem podmiotów niebędących podatnikami podatku dochodowego, prawa do udziału w zysku tej spółki, o którym mowa odpowiednio w art. 8 ust. 1 ustawy o PIT albo w art. 5 ust. 1 ustawy o CIT, lub
2. aktualizacji tej informacji w terminie 14 dni, licząc od dnia zaistnienia zmian w przekazanej informacji,

– do naczelnika urzędu skarbowego właściwego ze względu na siedzibę spółki jawnej oraz naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla każdego podatnika osiągającego dochody z takiej spółki.

Natomiast, pierwszą informację spółka jawna mająca siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, której wspólnikami nie są wyłącznie osoby fizyczne, składa w terminie do dnia 31 stycznia 2021 r. według stanu na dzień:

1. 1 stycznia 2021 r. – w przypadku spółki jawnej, która rozpoczęła działalność przed dniem 1 stycznia 2021 r.;
2. rozpoczęcia działalności – w przypadku spółki jawnej, która rozpoczęła działalność w okresie od dnia 1 stycznia 2021 r. do dnia 31 stycznia 2021 r.

Informacja będzie bardzo szczegółowa

Sama informacja będzie bardzo szczegółowa, powielając dane ujawnione już w KRS oraz CRBR, zawierając:

• imię i nazwisko lub firmę (nazwę), miejsce zamieszkania lub adres firmy, numer identyfikacji podatkowej oraz wielkość prawa do udziału w zysku spółki jawnej:
  • wspólnika będącego podatnikiem osiągającym dochody ze spółki jawnej,
  • osiągającego dochody z tej spółki podatnika niebędącego wspólnikiem spółki jawnej;
• nazwę, adres oraz numer identyfikacji podatkowej podmiotu niebędącego podatnikiem podatku dochodowego, za pośrednictwem którego podatnik osiąga dochody ze spółki jawnej, oraz wielkość posiadanego przez podatnika prawa do udziału w zysku tego podmiotu.

Niezłożenie przez spółki jawne, których chociaż jednym z udziałowców jest podmiot inny niż osoba fizyczna przedmiotowej informacji spowoduje wstąpienie przez taką spółkę jawną do grona podatników CIT.