Od 1 stycznia 2021 r. planowane są liczne zmiany w ustawie o podatku od towarów i usług (dalej: „ustawa o podatku od towarów” lub „usług lub ustawa o VAT”).
Wśród proponowanych zmian znalazł się tzw. pakiet Slim VAT. Co to takiego? Jak wynika z uzasadnienia projektu ustawy zmieniającej (druk numer 718), określenie to pochodzi od słów „Simple Local And Modern VAT”. Prawodawca wskazuje, że proponowany pakiet zmian ma na celu wprowadzenie rozwiązań w zakresie uproszczenia rozliczania przez przedsiębiorców podatku od towarów i usług.
Przyjrzyjmy się tym uproszczeniom poprzez skonfrontowanie przepisów z 2020 r. z przepisami, które mają zacząć obowiązywać od 2021 r. Ponadto, celem klarowniejszego przekazu, posłużymy się przykładami.
Prawo do odliczenia VAT z faktury zakupowej przysługuje podatnikowi za okres (miesiąc lub kwartał), w którym otrzymał fakturę. Jeżeli tego nie uczyni, może tego dokonać w deklaracji składanej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych.
Innymi słowy, podatnik rozliczający się miesięcznie może odliczyć VAT w miesiącu otrzymania faktury lub w ciągu dwóch następnych miesięcy. Zatem, na odliczenie VAT ma trzy miesiące. W sytuacji gdy to nie nastąpi w tym terminie, pozostaje mu dokonanie korekty, na co ma nie wchodząc w szczegóły pięć lat.
Analogicznie wygląda sytuacja u VATowców rozliczających się kwartalnie. Mają oni trzy kwartały na odliczenie VAT, co stawia ich w lepszej sytuacji, gdyż przypominając sobie o fakturze po upływie pół roku nie muszą korygować deklaracji.
Podatnicy rozliczający się miesięcznie będą mogli odliczyć VAT w okresie, w którym otrzymali fakturę lub w ciągu trzech a nie dwóch następnych miesięcy. Oznacza to, że będą mieli cztery miesiące na odliczenie VAT z faktury zakupowej licząc od początku miesiąca jej otrzymania.
W przypadku osób rozliczających się kwartalnie, przedmiotowy termin nie ulegnie zmianie.
Pan Krzysztof, który rozlicza podatek od towarów i usług w trybie miesięcznym, w lutym otrzymał fakturę zakupową. W natłoku obowiązków prywatnych i zawodowych, na początku marca, kompletując dokumenty za luty, zapomniał dostarczyć przedmiotowego dokumentu do biura rachunkowego. Przypomniał sobie o tej fakturze na początku czerwca, kiedy gromadził dokumenty za maj i dostarczył ją wraz z dokumentami majowymi, informując o zaistniałej sytuacji opiekuna księgowego.
Gdyby taki scenariusz miał miejsce w 2020 r., należałoby skorygować deklarację za luty celem odliczenia VAT. Od 2021 r. będzie można odliczyć VAT w deklaracji za maj.
W razie wystawienia korekty, która pomniejsza podstawę opodatkowania z faktury pierwotnej, sprzedawca obowiązany jest uzyskać od nabywcy potwierdzenie otrzymania faktury korygującej.
Jeżeli sprzedawca otrzymał potwierdzenie po terminie złożenia deklaracji za dany okres rozliczeniowy, może uwzględnić tę fakturę korygującą w rozliczeniu za okres, w którym potwierdzenie uzyskał.
Zniesiony zostanie obowiązek uzyskania potwierdzenia otrzymania korekty przez nabywcę. Natomiast, celem obniżenia kwoty VAT należnego (czyli tego, który należy się urzędowi skarbowemu) o wartość podatku z faktury korygującej, sprzedawca będzie obowiązany posiadać dokumentację, z której będzie wynikało, że uzgodnił on z nabywcą warunki obniżenia podstawy opodatkowania określone w fakturze korygującej.
Jeżeli sprzedawca będzie w posiadaniu dokumentacji już po terminie złożenia deklaracji za dany okres rozliczeniowy, będzie mógł uwzględnić fakturę korygującą w rozliczeniu za okres, w którym dokumentację tę uzyska.
Spółka ABC sp. z o.o. wystawiła spółce XYZ sp. z o.o. fakturę na kwotę 10 000 zł netto. Po dokonaniu sprzedaży udzieliła rabatu na kwotę 2 000 zł netto (460 zł VAT). Wystawiła i wysłała fakturę korygującą. Spółka ABC sp. z o.o. posiada już w dacie wystawienia faktury korygującej uzgodnienia dotyczące obniżki ceny w formie wiadomości e-mail z przedstawicielami spółki XYZ sp. z o.o. Nie posiada natomiast potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez XYZ sp. z o.o.
Od 2021 r., z przepisów ustawy o VAT będzie wynikało, że w takiej sytuacji podatnicy będą mogli pomniejszyć kwotę podatku należnego w związku z wystawieniem faktury korygującej, a co często za tym idzie, odprowadzić niższą kwotę podatku do urzędu skarbowego.
W sytuacji gdy faktura korygująca zwiększająca kwotę faktury pierwotnej została wystawiona w skutek błędu, wówczas zachodzi konieczność skorygowania deklaracji za okres, w którym faktura pierwotna została wystawiona.
W razie wystawienia korekty in plus w związku z zaistniałymi nowymi okolicznościami dotyczącymi tej transakcji, podatnicy nie mają pewności czy powinni powiększać podstawę opodatkowania w deklaracji, w której została uwzględniona faktura pierwotna, czy w deklaracji za okres, w którym została wystawiona faktura korygująca. Praktyka pokazuje, że podatnicy uwzględniają takie korekty w deklaracji za okres, w którym dokument został wystawiony.
Jeżeli korekta in plus zostanie wystawiona ze względu na błąd w fakturze pierwotnej, nadal podatnicy będą korygowali deklarację za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy w związku z wystawieniem faktury pierwotnej.
Natomiast, w przypadku wystawienia faktury korygującej zwiększającej podstawę opodatkowania ze względu na zaistnienie nowych okoliczności, już wprost z przepisów będzie wynikało, że korekta powinna zostać uwzględniona w deklaracji za okres, w którym została wystawiona.
Nasuwa się wniosek, że podejście podatników się nie zmieni a zmieni się stan z de facto na de jure. Innymi słowy, praktyka będzie miała oparcie w przepisach.
Spółka DEF sp. z o.o. sprzedała Pani Agnieszce prowadzącej osiedlowy sklep 100 kg jabłek za kwotę 500 zł netto. Faktura została wystawiona w czerwcu. Niemniej, w umowie zastrzeżono, że cena może ulec zmianie, nie więcej niż 10%, w zależności od urodzaju. Przyjmijmy, że okazało się, iż dany rok nie należy do obfitych w plony jabłek. W związku z powyższym, ze względu na nową okoliczność, w sierpniu została wystawiona faktura korygująca zwiększająca wartość transakcji o 50 zł netto.
Od 2021 r. nie będzie wątpliwości, że DEF sp. z o.o. powinna wykazać wartość faktury korygującej w deklaracji za sierpień a nie za czerwiec.
Na potrzeby określenia podstawy opodatkowania w podatku od towarów i usług, w razie gdy transakcja jest rozliczana w walucie obcej, przeliczenia na złote dokonuje się według kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego.
Jednakże, w przypadku gdy faktura w walucie obcej zostanie wystawiona przed powstaniem obowiązku podatkowego, przeliczenia na złote dla celów VAT dokonuje się według kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień wystawienia faktury.
Warto w tym miejscu wspomnieć, iż często zdarza się, że obowiązek podatkowy w VAT powstaje w innym momencie niż dzień wykonania usługi, dostawy towaru czy wystawienia faktury.
W podatkach dochodowych przeliczanie przychodu na złote kwot wyrażonych w walutach obcych jest zdecydowanie łatwiejsze niż na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.
Mianowicie, kwoty przychodów wyrażone w innej walucie przelicza się na złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu.
Prawodawca zamierza dać możliwość stosowania tych samych kursów walut na gruncie VAT jak i na gruncie PIT/CIT.
Przedsiębiorcy będą mogli skorzystać z tego rozwiązania na zasadzie dobrowolności. Niemniej, wybierając zasady przeliczania na złote kwot wyrażonych w walucie obcej, zgodnie z zasadami przeliczania przychodu wynikającymi z przepisów o podatku dochodowym, przedsiębiorcy będą obowiązani do stosowania tych zasad przez co najmniej 12 kolejnych miesięcy licząc od miesiąca, w którym te zasady wybrali.
W razie rezygnacji ze stosowania spójnych kursów walut, podatnicy przez co najmniej 12 kolejnych miesięcy będą obowiązani do stosowania podejścia znanego sprzed 2021 r.
Wartym wspomnienia jest, iż powyższe udogodnienia mają mieć zastosowanie jedynie do faktur sprzedażowych, które nie są fakturami zaliczkowymi. Odnośnie przeliczania kursów walut w przypadku faktur zakupowych i zaliczkowych faktur sprzedaży, zasady pozostaną niezmienione.
Pan Mirek wykonuje usługę remontową na rzecz innego podmiotu gospodarczego w dniu 19 maja. Fakturę wystawia dopiero 10 czerwca. Wtedy też powstaje obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług, co wynika ze szczególnego przepisu dla usług budowlanych. Ze swoim kontrahentem rozlicza się w euro.
Gdyby zdarzenie miało miejsce w 2020 r., dla celów podatku dochodowego Pan Mirek przyjąłby kurs z 18 maja a dla celów VAT z 9 czerwca.
Natomiast w 2021 r., w takich okolicznościach Pan Mirek będzie mógł uspójnić kurs euro dla celów VAT z kursem stosowanym w PIT. Innymi słowy, możliwe będzie przyjęcie kursu z 18 maja zarówno dla rozliczenia VAT jak i PIT.
Co do zasady, nieodpłatna dostawa towarów podlega opodatkowaniu VAT. Jednym z wyjątków są prezenty o małej wartości, jeżeli ich nieodpłatne przekazanie następuje na cele związane z działalnością gospodarczą podatnika.
Przez prezenty o małej wartości rozumie się przekazywane przez podatnika jednej osobie towary:
Limit dla prezentów o małej wartości, których przekazania podatnicy nie będą ujmowali w ewidencji zostanie podwyższony z 10 zł netto do 20 zł netto. W przypadku prowadzenia ewidencji, limit pozostaje na dotychczasowym poziomie.
Podczas akcji promocyjnej firma GHI sp. z o.o. wręcza kontrahentom plecaki na laptopy ze swoim logo. Wartość netto prezentu wynosi 60 zł. Każdy obdarowany kontrahent otrzymuje tylko jeden plecak.
Zarówno w 2020 r. jak i w 2021 r. zaistnieje konieczność prowadzenia ewidencji pozwalającej na ustalenie tożsamości obdarowanych prezentami o niskiej wartości osób, aby dostawy plecaków nie zostały opodatkowane podatkiem od towarów i usług.
Nasuwa się wniosek, że pomimo aż dwukrotnego podwyższenia limitu dla prezentów o małej wartości nieobjętych ewidencją, limit ten i tak jest na bardzo niskim poziomie.
Przedsiębiorca eksportujący towary, który od swojego kontrahenta spoza Unii Europejskiej otrzymuje całość lub część zapłaty przed wywozem towarów, stosuje stawkę podatku 0%. Co do zasady, warunkiem dla zastosowania stawki 0% w deklaracji za okres otrzymania całości lub części zapłaty jest zrealizowanie wywozu towarów w terminie 2 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym przedsiębiorca otrzymał tę zapłatę. Ponadto, w tym terminie eksporter powinien otrzymać dokument potwierdzający wywóz towarów poza granice Unii Europejskiej.
Jeżeli eksporter nie dopełni tych formalności, będzie zobligowany do skorygowania deklaracji i wstecznego opodatkowania dostawy w stawce jak dla dostawy krajowej.
Jeżeli jednak już po upływie ustawowego terminu eksporter będzie w posiadaniu dokumentów wywozowych, będzie miał prawo do skorygowania z powrotem stawki na 0%, jednakże zrobi to w deklaracji za okres, w którym otrzymał dokument potwierdzający wywóz.
Termin na wywóz towarów poza granice Unii Europejskiej oraz otrzymania dokumentu potwierdzającego ten wywóz zostanie wydłużony z 2 do 6 miesięcy licząc od końca miesiąca, w którym przedsiębiorca otrzymał całość lub część zapłaty.
Spółka EXP sp. z o.o. otrzymała w dniu 4 kwietnia zaliczkę od kontrahenta ze Stanów Zjednoczonych związaną z zamówieniem maszyny. Towar w postaci maszyny został wysłany 4 lipca i polski eksporter otrzymał jeszcze w lipcu dokument potwierdzający wywóz towaru poza terytorium Unii Europejskiej.
W 2021 r. spółka EXP sp. z o.o. nie będzie miała obowiązku korygowania deklaracji za kwiecień, co generalnie musiałaby zrobić w 2020 r.
Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie dopuszczają odliczenia VAT w przypadku zakupu usług noclegowych.
Odliczenie VAT od zakupu usług noclegowych nadal będzie niemożliwe, z wyjątkiem sytuacji gdy usługi noclegowe nabywane będą w celu ich odsprzedaży.
Pani Natalia prowadzi działalność gospodarczą w branży trenerskiej. Od firmy UVW sp. z o.o. z odległej miejscowości otrzymała propozycję przeprowadzenia stacjonarnego szkolenia w siedzibie kontrahenta. Z umowy wynika, że koszty noclegu poniesie Pani Natalia. Jednakże kontrahent zarezerwował i opłacił nocleg w kwocie 300 zł + 8% VAT, czyli 324 zł brutto, po czym wystawił Pani Natalii refakturę.
W 2020 r. firma UVW sp. z o.o. nie mogłaby odliczyć 24 zł VAT i wystawiłaby refakturę w kwocie 324 zł netto, czyli 349,92 zł brutto. Nocleg kosztowałby Panią Natalię o 25,92 zł drożej.
Zakładając, że takie zdarzenie zaistnieje w 2021 r., firma UVW sp. z o.o. będzie mogła odliczyć VAT od faktury za usługę noclegową, którą odsprzeda Pani Natalii. Zatem faktura wystawiona przez hotel na rzecz UVW sp. z o.o. będzie opiewała na kwotę 324 zł brutto i na taką samą kwotę zostanie wystawiona refaktura na rzecz Pani Natalii, zatem zachowana zostanie zasada neutralności VAT.
Niewątpliwie, pakiet Slim VAT przyniesie przedsiębiorcom pewne udogodnienia. Ponadto, w niektórych sytuacjach przedsiębiorcy, księgowi i doradcy podatkowi nie będą mieli już wątpliwości czy podejście w kwestii rozliczania VAT zostanie uznane przez fiskusa za właściwe. Tak się stanie za sprawą doprecyzowania przepisów, dzięki czemu przedsiębiorcy i służby podatkowo-księgowe będą mogli opierać się na przepisach prawa podatkowego a nie tylko na praktyce czy orzecznictwie.
Inwestujesz w kryptowaluty? Do 30 kwietnia masz czas na złożenie PIT-38. Poznaj zasady i zobacz na przykładach, jak to zrobić...
Czy zapowiedziane nowe zasady obliczania składki na ubezpieczenie zdrowotne będą korzystne dla wszystkich przedsiębiorców? Ile zyskasz, a może ile stracisz od 1 stycznia 2025...
Jak na pierwszy rzut oka można stwierdzić co się bardziej opłaca - JDG czy spółka z o.o.? Czy przy osiąganiu niewysokich dochodów spółka z o.o. ma sens? Dlaczego niektórzy przedsiębiorcy omijają skalę...
