(artykuł został zaktualizowany 27 stycznia 2022 r.)

Krótkie przypomnienie

Zanim przejdziemy do omówienia zmian w nowym JPK_VAT z deklaracją, przypomnijmy że od  października 2020 r. wszyscy podatnicy VAT czynni są obowiązani do comiesięcznego składania nowych struktur Jednolitego Pliku Kontrolnego.

Od tego czasu nie sporządza się już deklaracji VAT-7 i VAT-7K. Tym sposobem wyeliminowana została konieczność wysyłania dwóch odrębnych dokumentów, którymi były deklaracja i JPK_VAT.

Wyjątkiem od tej reguły jest sytuacja, kiedy zaistnieje obowiązek skorygowania rozliczeń za okresy do września 2020 r. Wówczas korekty powinny być składane na starych zasadach.

 Co z podatnikami zwolnionymi z VAT?

Doprecyzujmy, że obowiązek wysyłania JPK_VAT nie dotyczy podatników VAT zwolnionych. Jednak, naczelnik urzędu skarbowego może od nich zażądać złożenia JPK, ale według innych struktur, takich jak:

• JPK_KR – księgi rachunkowe
• JPK_WB – wyciąg bankowy
• JPK_MAG – magazyn
• JPK_FA – faktury VAT
• JPK_PKPIR – podatkowa księga przychodów i rozchodów
• JPK_EWP – ewidencja przychodów

Nie są to struktury wysyłane obowiązkowo a na żądanie. Tak więc każdy podatnik zwolniony z VAT powinien być w stanie wygenerować i dostarczyć te pliki na wypadek żądania ze strony organu podatkowego.

Co ważne, podatnicy zwolnieni z VAT nadal wysyłają do urzędu skarbowego deklaracje np. VAT-9M, które służą rozliczaniu VAT m.in. z tytułu zakupu usług od zagranicznych podmiotów (import usług).

Scalenie deklaracji i JPK

Podatnicy VAT czynni rozliczający się miesięcznie wysyłają struktury JPK_V7M, a podatnicy rozliczający się kwartalnie JPK_V7K.

Te struktury Jednolitego Pliku Kontrolnego składają się z części:

• ewidencyjnej zawierającej elektroniczne rejestry sprzedaży i zakupu VAT,
• części deklaracyjnej, która zastąpiła deklaracje VAT-7 i VAT-7K.

Podatnicy rozliczający się kwartalnie mają obowiązek przesyłania jedynie części ewidencyjnej za pierwszy i drugi miesiąc danego okresu. Natomiast w pliku za trzeci miesiąc, oprócz miesięcznej części ewidencyjnej zawierają część deklaracyjną, obejmującą cały kwartał.

Korekty nowych JPK_VAT

Korekt nowych JPK dokonuje się na trzy opisane poniżej sposoby, w zależności od zaistniałej sytuacji.

• Jednoczesna korekta części deklaracyjnej oraz ewidencyjnej wystąpi np. gdy zmiana zapisu w rejestrze będzie dotyczyła kwoty, co będzie rzutowało na część deklaracyjną.
• Może się zdarzyć, że korekcie ulegnie tylko część deklaracyjna np. gdy jedyną zmianą będzie wartość kwoty podatku do przeniesienia na następny okres.
• Korekta jedynie części ewidencyjnej wystąpi np. wtedy, gdy w rejestrze pierwotnie zostanie podany błędny numer faktury.

Czy trzeba składać czynny żal przy korekcie części ewidencyjnej?

W okresie od 1 października 2020 r. do 31 grudnia 2021 r. samo złożenie korekty części ewidencyjnej nowego JPK nie dawało podatnikom możliwości uniknięcia konsekwencji karno-skarbowej. Dlatego podatnicy składali naczelnikowi urzędu skarbowego zawiadomienie nazywane czynnym żalem.

Natomiast od 1 stycznia 2022 r. obowiązuje zasada, zgodnie z którą jeżeli organowi podatkowemu zostanie złożona prawnie skuteczna korekta części ewidencyjnej nowego JPK, to nie trzeba już okazywać skruchy poprzez składanie zawiadomienia nazywanego czynnym żalem. Dotyczy to również korekt składanych za wcześniejsze okresy.

Kody transakcji (GTU), kody procedur, kody dokumentów u sprzedawcy

Z jednej strony prawodawca uprościł deklarowanie poprzez składanie jednego dokumentu, na dodatek niezawierającego załączników. Z drugiej strony nałożył uciążliwy obowiązek polegający na tym, że podatnicy są obowiązani do zapoznania się z licznymi kodami w celu podawania fiskusowi informacji o różnego rodzaju zdarzeniach.

Kody transakcji u sprzedawcy

Usługodawcy lub dostawcy towarów, wystawiając fakturę, mają obowiązek wykazania w ewidencji sprzedaży JPK_VAT czy dostarczany przez nich towar lub świadczona usługa mieści się w zakresie oznaczeń od GTU_01 do GTU_13 (np. usługa niematerialna sklasyfikowana pod kodem GTU_12), które są obiektem zainteresowania fiskusa.

Uwaga! Nie dotyczy to sytuacji, gdy faktura jest wystawiana osobie prywatnej a czynność udokumentowana tą fakturą podlega zwolnieniu z VAT i zostanie ujęta w ewidencji sprzedaży bezrachunkowej, czyli w dokumencie wewnętrznym. Ponadto, kodów GTU nie wykazuje się, gdy sprzedaż jest ewidencjonowana na kasie fiskalnej.

Kody procedur u sprzedawcy

Sprzedawcy są również obowiązani do podania organowi podatkowemu informacji czy w danym okresie dotyczyła ich jedna z procedur, którym fiskus się bacznie przygląda. Dla przykładu możemy podać transakcje z podmiotami powiązanymi (kod procedury „TP”).

Kody dokumentów u sprzedawcy

Ponadto, w razie gdy ewidencja sprzedaży zawiera inne dokumenty niż faktury, np. raport miesięczny z kasy fiskalnej (oznaczenie „RO”) lub ewidencję sprzedaży bezrachunkowej (oznaczenie „WEW”), wtedy trzeba wskazywać stosowne oznaczenia dla tych dokumentów. W przypadku wystawienia faktury do paragonu, też zaistnieje obowiązek wykazania tego zdarzenia (oznaczenie „FP”). Należy również pamiętać o wskazaniu właściwego kodu GTU przy wystawieniu takiej faktury, jeśli dana transakcja podlega oznaczeniu kodem transakcji.

Kody procedur i dokumentów u nabywcy

W rejestrze zakupu nie występują kody transakcji (GTU). Pojawiają się natomiast kody procedur i dokumentów, jednak sumarycznie jest ich znacznie mniej niż w rejestrze sprzedaży. Od 1 lipca 2021 r. występuje tylko jeden kod procedury i trzy kody dokumentów.

Kody procedur u nabywcy

Nabywca importowanego towaru informuje fiskusa o fakcie wystąpienia importu (oznaczenie „IMP”).

Kody dokumentów u nabywcy

Jeżeli w rejestrze zakupu pojawią się:

• dokumenty wewnętrzne (oznaczenie „WEW”),
• faktury VAT RR (oznaczenie „VAT_RR”),
• faktury wystawione przez kontrahentów rozliczających się metodą kasową z podatku od towarów i usług (oznaczenie „MK”),

należy o nich poinformować organ podatkowy poprzez wskazanie stosownych oznaczeń.

Usystematyzujmy te ogólne informacje dotyczące kodów transakcji, procedur i dokumentów na poniższym schemacie.

W dalszej części artykułu szerzej omówimy zagadnienie kodów transakcji, procedur i dokumentów.

Jakie zmiany od 1 lipca 2021?

Od 1 lipca 2021 r. w nowym JPK_VAT zostały wprowadzone następujące zmiany.

• Likwidacja obowiązku oznaczania procedury mechanizmu podzielonej płatności zarówno po stronie sprzedawcy, jak i nabywcy. Innymi słowy, w ogóle przestaje obowiązywać oznaczenie „MPP”.
• Likwidacja obowiązku oznaczania procedury podmiotów powiązanych, ale wyłącznie w odniesieniu do podmiotów powiązanych ze Skarbem Państwa lub jednostkami samorządu terytorialnego. Innymi słowy, oznaczenie „TP” nie przestaje obowiązywać pomiędzy podmiotami powiązanymi w sferze biznesowej.
• Doprecyzowanie większości kodów GTU. W szczególności na uwagę zasługuje wskazanie w kodzie GTU_10 na części budynków, którymi najczęściej są lokale. Istotne jest również uściślenie symboli PKWiU w kodzie GTU_12, dotyczącym usług niematerialnych.
• Likwidacja obowiązku oznaczania procedury sprzedaży wysyłkowej w związku z wejściem w życie pakietu e-commerce. Innymi słowy, w ogóle przestaje obowiązywać oznaczenie „SW”.
• Likwidacja obowiązku oznaczania procedury sprzedaży usług elektronicznych w związku z wejściem w życie pakietu e-commerce. Innymi słowy, w ogóle przestaje obowiązywać oznaczenie „EE”, ale dopiero od dnia 1 stycznia 2022 r.
• Wprowadzenie obowiązku oznaczania procedury sprzedaży usług elektronicznych oraz wewnątrzwspólnotowej sprzedaży towarów na odległość w związku z wejściem w życie pakietu e-commerce. Oznaczenie trzeba nanosić w przypadku sprzedaży na rzecz konsumenta w innym kraju Unii Europejskiej, o ile nie jesteśmy zarejestrowani do procedury VAT OSS. Innymi słowy, zacznie obowiązywać nowe oznaczenie „WSTO_EE”, ale dopiero od dnia 1 stycznia 2022 r., zastępując tymczasowo obowiązujące oznaczenie „EE” (między 01.07 a 31.12.2021 r.).
• Wprowadzenie obowiązku oznaczania nowej procedury dotyczącej ułatwiania dostaw lub sprzedaży na odległość towarów przy użyciu interfejsu elektronicznego w związku z wejściem w życie pakietu e-commerce. Innymi słowy, zacznie obowiązywać nowe oznaczenie „IED”, ale dopiero od dnia 1 stycznia 2022 r.
• Wprowadzenie obowiązku oznaczania kodem dokumentu „WEW” na wypadek skorygowania podatku naliczonego dokumentem wewnętrznym w związku z nieotrzymaniem faktury korygującej in minus.
• Wprowadzenie możliwości zbiorczego wykazywania paragonów dokumentujących przejazdy autostradami oraz biletów np. kolejowych – na dowolną odległość.
• Definitywne odstąpienie od konieczności ujmowania w rejestrze sprzedaży paragonów z NIP do wysokości 450 zł, stanowiących faktury uproszczone. Innymi słowy, paragony z NIP nadal będą uwzględniane tylko w zbiorczym raporcie z kasy fiskalnej, dla którego zastosowanie ma oznaczenie „RO”.

Co ważne, kiedy zaistnieje obowiązek skorygowania JPK_VAT za miesiące do czerwca 2021 r. włącznie, wtedy korekty powinny być składane na zasadach obowiązujących w okresie, którego korekta dotyczy. Może zatem zdarzyć się tak, że w korekcie JPK_VAT na przykład za marzec 2021 r. będziemy zobowiązani wykazać kod procedury „MPP”, pomimo że aktualnie nie używa się tego oznaczenia.

Jak współpracować z biurem rachunkowym na gruncie nowego JPK?

Miej świadomość, że to Ty wiesz jakich transakcji i z kim dokonujesz. Z formalnego punktu widzenia nie możesz oczekiwać od biura rachunkowego, że weźmie na siebie odpowiedzialność za prawidłowość informacji zawartych w strukturach JPK bez rzetelnego poinformowania go o zaistniałych zdarzeniach.

Biuro rachunkowe prowadzi Twoje księgi podatkowe na podstawie przygotowywanych przez Ciebie dokumentów. Zatem, jeśli np.

• sprzedany przez Ciebie towar lub usługa mieści się w zakresie oznaczeń od GTU_01 do GTU_13 (np. usługa niematerialna sklasyfikowana pod kodem GTU_12),
• wystawiasz fakturę do paragonu albo na żądanie nabywcy,
• dokonujesz transakcji z podmiotem powiązanym, którego, rzecz jasna, Twój księgowy może nie znać i nie wiedzieć o Waszych powiązaniach,

na Tobie spoczywa obowiązek poinformowania o tych zdarzeniach biuro rachunkowe.

To tylko przykładowe scenariusze. W dalszej części artykułu dowiesz się w jakich jeszcze okolicznościach powinieneś uczulać Twoją kancelarię księgową pod kątem prawidłowego sporządzenia JPK, abyś uniknął niepożądanych konsekwencji.

Oczywiście, wielu księgowych jest proaktywnych i dokonuje wszelkich starań, aby księgi podatkowe ich klientów były prowadzone jak najrzetelniej oraz aby ich klienci uniknęli nieprzyjemnych doświadczeń z fiskusem. Sam jednak widzisz, że mimo najszczerszych chęci księgowego, bez odpowiedzialnej współpracy ze strony klienta biura rachunkowego, nowy JPK może zostać sporządzony nieprawidłowo. Jeśli tak się wydarzy, odpowiada za to podatnik (czyli Ty).

Jak informować biuro rachunkowe o oznaczeniach w nowym JPK?

Z przepisów mówiących o obowiązkowych elementach, które powinna zawierać faktura nie wynika, że kody transakcji, kody procedur i kody dokumentów muszą być zawarte na fakturach. Nic jednak nie stoi na przeszkodzie, aby te oznaczenia na nich zawrzeć.

Jeżeli Twój program do wystawiania faktur jeszcze nie jest do tego przystosowany, to i tak musisz poinformować księgowego o zdarzeniach, które w nowym JPK powinny być oznaczone. Możesz to uczynić poprzez wskazanie informacji dotyczącej kodów w pozycji faktury przeznaczonej na uwagi. Możesz też księgowego poinformować o tych ważnych kwestiach np. drogą e-mail. Niemniej jednak wiele programów do wystawiania faktur jest przystosowanych do podawania tych informacji w odpowiednich miejscach na fakturach.

Podsumowanie obowiązków klienta biura rachunkowego:

• oznaczanie faktur ze wskazaniem właściwego kodu transakcji (GTU) lub przekazywanie stosownych informacji o tych kodach do biura rachunkowego,
• oznaczanie faktur ze wskazaniem właściwej procedury np. „TP” lub przekazywanie stosownych informacji do biura rachunkowego na temat procedur, które wystąpiły,
• przekazywanie stosownych informacji do biura rachunkowego na temat dowodów księgowych, takich jak np.:
  • raport z kasy fiskalnej,
  • ewidencja sprzedaży bezrachunkowej,
  • faktura VAT RR,
  • faktura od podatnika rozliczającego VAT metodą kasową,
  • dowód wewnętrzny dotyczący przesunięcia składnika majątku z majątku firmy do majątku prywatnego.

Kary za błędy w nowym JPK

Kliencie biura rachunkowego, zwróć uwagę na kary nakładane w sytuacji niedopełnienia obowiązków w zakresie wskazywania transakcji, procedur oraz dowodów.

Ryzyka bycia ukaranym na podstawie przepisów ustawy – Kodeks karny skarbowy za błędy w części ewidencyjnej nowego JPK i jednoczesnym niezłożeniu zawiadomienia „czynny żal” to nie jedyne przykre konsekwencje, które mogą Cię spotkać.

W przypadku stwierdzenia przez naczelnika urzędu skarbowego w nowym JPK błędów, które uniemożliwiają przeprowadzenie weryfikacji prawidłowości transakcji, naczelnik urzędu skarbowego wzywa podatnika do ich skorygowania, wskazując te błędy. Podatnik w terminie 14 dni od dnia doręczenia tego wezwania przesyła do naczelnika urzędu skarbowego ewidencję skorygowaną w zakresie błędów wskazanych w wezwaniu lub składa wyjaśnienia wskazujące, że ewidencja nie zawiera błędów, o których mowa w wezwaniu.

Jeżeli jednak podatnik, wbrew nałożonemu obowiązkowi:

• nie prześle ewidencji skorygowanej w zakresie błędów wskazanych w wezwaniu lub nie złoży wyjaśnień, albo zrobi to po terminie,
• w złożonych wyjaśnieniach nie wykaże, że ewidencja nie zawiera błędów, o których mowa w wezwaniu,

to naczelnik urzędu skarbowego może nałożyć, w drodze decyzji, na tego podatnika karę pieniężną w wysokości 500 zł za każdy błąd.

Przy czym kary pieniężnej nie nakłada się na podatnika będącego osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą, który za ten sam czyn ponosi odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe lub przestępstwo skarbowe.

Szczegóły techniczne

Poniżej zobrazujemy techniczne aspekty ujęcia transakcji, procedur i dokumentów w JPK_VAT.

Kody u sprzedawcy

Dla ułatwienia przygotowaliśmy syntetyczne zestawienie ujęte w formie tabeli, które ma na celu łatwiejsze rozróżnienie kodów transakcji, procedur i dokumentów.

Z naszych doświadczeń wynika, że część przedsiębiorców nowy JPK_VAT utożsamia tylko z kodami GTU pomijając wykazywanie procedur i dokumentów.

Kody transakcji u sprzedawcy

Ewidencja prowadzona na potrzeby podatku VAT, musi zawierać oznaczenia transakcji towarów i usług.

Kliencie biura rachunkowego, pamiętaj o przekazywaniu informacji, jeżeli dokonujesz sprzedaży:

1. napojów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,2%, piwa oraz napojów alkoholowych będących mieszaniną piwa i napojów bezalkoholowych, w których zawartość alkoholu przekracza 0,5% (CN od 2203 do 2208) – oznaczenie GTU_01,
2. towarów, o których mowa w art. 103 ust. 5aa ustawy (różnego rodzaju paliwa) – oznaczenie GTU_02,
3. olejów opałowych nieujętych w lit. b, olejów smarowych i pozostałych olejów (CN od 2710 19 71 do 2710 19 83 i CN od 2710 19 87 do 2710 19 99, z wyłączeniem smarów plastycznych zaliczonych do kodu CN 2710 19 99), olejów smarowych (CN 2710 20 90) oraz preparatów smarowych (CN 3403, z wyłączeniem smarów plastycznych objętych tą pozycją) – oznaczenie GTU_03,
4. wyrobów tytoniowych, suszu tytoniowego, płynu do papierosów elektronicznych i wyrobów nowatorskich, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym – oznaczenie GTU_04,
5. odpadów – wyłącznie określonych w poz. 79-91 załącznika nr 15 do ustawy – oznaczenie GTU_05,
6. urządzeń elektronicznych oraz części i materiałów do nich, wyłącznie określonych w poz. 7, 8, 59-63, 65, 66, 69 i 94-96 załącznika nr 15 do ustawy, a także folii typu stretch określonej w poz. 9 tego załącznika – oznaczenie GTU_06,
7. pojazdów oraz części (CN od 8701 do 8708) – oznaczenie GTU_07,
8. metali szlachetnych oraz nieszlachetnych – wyłącznie określonych w poz. 1 załącznika nr 12 do ustawy oraz w poz. 12-25, 33-40, 45, 46, 56 i 78 załącznika nr 15 do ustawy – oznaczenie GTU_08,
9. produktów leczniczych, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych – wyłącznie objętych obowiązkiem zgłoszenia, o którym mowa w art. 37av ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne (Dz. U. z 2021 r. poz. 974 i 981) – oznaczenie GTU_09,
10. budynków, budowli i gruntów oraz ich części i udziałów w prawie własności, w tym również zbycia praw, o których mowa w art. 7 ust. 1 ustawy – oznaczenie GTU_10;
11. usług w zakresie przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych, o których mowa w ustawie z dnia 12 czerwca 2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (Dz. U. z 2021 r. poz. 332 i 1047) – oznaczenie GTU_11,
12. usług o charakterze niematerialnym – wyłącznie: doradczych, w tym doradztwa prawnego i podatkowego oraz doradztwa związanego z zarządzaniem (PKWiU 62.02.1, 62.02.2, 66.19.91, 69.20.3, 70.22.11, 70.22.12, 70.22.13, 70.22.14, 70.22.15, 70.22.16, 70.22.3, 71.11.24, 71.11.42, 71.12.11, 71.12.31, 74.90.13, 74.90.15, 74.90.19), w zakresie rachunkowości i audytu finansowego (PKWiU 69.20.1, 69.20.2), prawnych (PKWiU 69.1), zarządczych (PKWiU 62.03, 63.11.12, 66.11.19, 66.30, 68.32, 69.20.4, 70.22.17, 70.22.2, 90.02.19.1), firm centralnych (PKWiU 70.1), marketingowych lub reklamowych (PKWiU 73.1), badania rynku i opinii publicznej (PKWiU 73.2), w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych (PKWiU 72) oraz w zakresie pozaszkolnych form edukacji (PKWiU 85.5) – oznaczenie GTU_12,
13. usług transportowych i gospodarki magazynowej (PKWiU 49.4, 52.1) – oznaczenie GTU_13.

Jak dokonywać oznaczeń w nowym JPK?

Oznaczenia transakcji w nowej strukturze JPK dokonuje się poprzez zaznaczenie cyfrą „1” pola odpowiadającego danemu kodowi. Cyfrę „1” w nowym JPK wprowadza się nawet jeżeli tylko jedna pozycja faktury jest objęta obowiązkiem oznaczenia kodem. Dokonuje się tego we właściwych polach odpowiadających symbolom od GTU_01 do GTU_13, w przypadku wystąpienia dostawy towaru lub świadczenia usługi na ewidencjonowanym dokumencie, bez wyodrębniania poszczególnych wartości, kwot podatku, itp.

Pole pozostaje puste, w przypadku gdy dany towar lub usługa nie występują na dokumencie. Jeżeli przedmiotem transakcji udokumentowanej fakturą są towary np. z grup GTU_01, GTU_10 i GTU_12 to podatnik wpisuje „1” odpowiednio w polu „GTU_01”, „GTU_10” i GTU_12”.

Przypomnijmy, że oznaczenia dostaw towarów i świadczenia usług nie dotyczą zbiorczych informacji o sprzedaży ewidencjonowanej przy użyciu kasy rejestrującej. Innymi słowy, przy stosowaniu oznaczenia „RO” kodów GTU nie podaje się.

Oznaczenia GTU nie dotyczą również zbiorczych informacji o sprzedaży nieudokumentowanej fakturami oraz nieobjętej obowiązkiem prowadzenia ewidencji sprzedaży przy użyciu kasy rejestrującej (ewidencja sprzedaży bezrachunkowej). Innymi słowy, przy stosowaniu oznaczenia „WEW” kodów GTU nie podaje się.

Oznaczeń dostaw towarów i świadczenia usług nie należy stosować także do transakcji zakupu skutkujących pojawieniem się podatku należnego (np. WNT, import usług).

Kody procedur u sprzedawcy

Ponadto, oznaczeniu w ewidencji sprzedaży podlegają niektóre spośród procedur występujących na gruncie podatku VAT, a mianowicie procedury w zakresie:

1. wewnątrzwspólnotowej sprzedaży na odległość towarów, które w momencie rozpoczęcia ich wysyłki lub transportu znajdują się na terytorium kraju, oraz świadczenia usług telekomunikacyjnych, nadawczych i elektronicznych, o których mowa w art. 28k ustawy, na rzecz podmiotów niebędących podatnikami, posiadających siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub miejsce pobytu na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju – oznaczenie „WSTO_EE”;
2. dostawy towarów, o której mowa w art. 7a ust. 1 i 2 ustawy, dokonanej przez podatnika ułatwiającego tę dostawę, który nie korzysta z procedury szczególnej, o której mowa w dziale XII w rozdziale 6a lub 9 ustawy lub w odpowiadających im regulacjach, dla której miejscem dostawy jest terytorium kraju – oznaczenie „IED”;
3. istniejących powiązań między nabywcą a dokonującym dostawy towarów lub usługodawcą, o których mowa w art. 32 ust. 2 pkt 1 ustawy – oznaczenie „TP”;
4. wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów dokonanego przez drugiego w kolejności podatnika VAT w ramach transakcji trójstronnej w procedurze uproszczonej, o której mowa w dziale XII rozdział 8 ustawy – oznaczenie „TT_WNT”;
5. dostawy towarów poza terytorium kraju dokonanej przez drugiego w kolejności podatnika VAT w ramach transakcji trójstronnej w procedurze uproszczonej, o której mowa w dziale XII rozdział 8 ustawy – oznaczenie „TT_D”;
6. świadczenia usług turystyki opodatkowanych na zasadach marży zgodnie z art. 119 ustawy – oznaczenie „MR_T”;
7. dostawy towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich i antyków, opodatkowanej na zasadach marży zgodnie z art. 120 ustawy – oznaczenie „MR_UZ”;
8. wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów następującej po imporcie tych towarów w ramach procedury celnej 42 (import) – oznaczenie „I_42”;
9. wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów następującej po imporcie tych towarów w ramach procedury celnej 63 (import) – oznaczenie „I_63”;
10. transferu bonu jednego przeznaczenia dokonanego przez podatnika działającego we własnym imieniu, opodatkowanego zgodnie z art. 8a ust. 1 ustawy – oznaczenie „B_SPV”;
11. dostawy towarów oraz świadczenia usług, których dotyczy bon jednego przeznaczenia na rzecz podatnika, który wyemitował bon zgodnie z art. 8a ust. 4 ustawy – oznaczenie „B_SPV_DOSTAWA”:
12. świadczenia usług pośrednictwa oraz innych usług dotyczących transferu bonu różnego przeznaczenia, opodatkowanych zgodnie z art. 8b ust. 2 ustawy – oznaczenie „B_MPV_PROWIZJA”.

Pola wypełnia się dla całego dokumentu poprzez zaznaczenie „1” w każdym z pól odpowiadających symbolom: WSTO_EE (od 01.01.2022 r.), EE (do 31.12.2021 r.), IED, TP, TT_WNT, TT_D, MR_T, MR_UZ, I_42, I_63, B_SPV, B_SPV_DOSTAWA, B_MPV_PROWIZJA, w przypadku wystąpienia danej procedury na ewidencjonowanym dokumencie, bez wyodrębniania poszczególnych wartości, kwot podatku, itp. W przypadku gdy procedura nie wystąpiła, pole pozostawia się puste.

Kody dokumentów u sprzedawcy

Ewidencja zawiera następujące oznaczenia dowodów sprzedaży:

1. „RO” – dokument zbiorczy wewnętrzny zawierający sprzedaż z kas rejestrujących,
2. „WEW” – dokument wewnętrzny,
3. „FP” – faktura, o której mowa w art. 109 ust. 3d ustawy o VAT (faktura do paragonu).

Pola wypełnia się poprzez wskazanie symbolu „RO”, „WEW” lub „FP”.

Uwaga. Oznaczenie „FP” jest podawane dla każdej faktury jaka została wystawiona do paragonu. Co ważne, faktury oznaczone symbolem „FP” nie powiększają wartości sprzedaży oraz podatku należnego za okres, w którym zostały ujęte, ponieważ podatek należny został uprzednio wykazany w okresie sprzedaży, która została już udokumentowana paragonem. Zatem faktury wystawione do paragonu są ujmowane w części ewidencyjnej JPK i nie mają wpływu na część deklaracyjną.

Kody u nabywcy

Poniżej przygotowaliśmy syntetyczne zestawienie ujęte w formie tabeli, które ma na celu łatwiejsze rozróżnienie kodów procedur i dokumentów w rejestrze zakupów.

Kody procedur u nabywcy

Ewidencja zakupu zawiera następujące oznaczenia procedur występujących u nabywcy:

1. podatku naliczonego z tytułu importu towarów, w tym importu towarów rozliczanego zgodnie z art. 33a ustawy o VAT – oznaczenie „IMP”.

W przypadku wystąpienia procedury importu towarów na ewidencjonowanym dokumencie, pole odpowiadające symbolowi „IMP” wypełnia się dla całego dokumentu poprzez zaznaczenie „1”, bez wyodrębniania poszczególnych wartości, kwot podatku, itp. W przypadku gdy procedura nie wystąpi, pole pozostawia się puste.

Kody dokumentów u nabywcy

Ewidencja zawierać będzie następujące oznaczenia dowodów nabycia:

1. „VAT_RR” – faktura VAT RR, o której mowa w art. 116 ustawy o VAT,
2. „WEW” – dokument wewnętrzny,
3. „MK” – faktura wystawiona przez podatnika będącego dostawcą lub usługodawcą, który wybrał metodę kasową rozliczeń określoną w art. 21 ustawy o VAT.

Pola wypełnia się poprzez wskazanie symbolu „VAT-RR”, „WEW” lub „MK”.

Doprecyzowanie dotyczące oznaczenia „WEW”

Na koniec części technicznej, jak i całego artykułu, doprecyzujmy w jakich okolicznościach stosuje się oznaczenie „WEW”.

Rozporządzenie Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju z dnia 15 października 2019 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług nie wymienia wprost zdarzeń gospodarczych, dla których należy zastosować oznaczenie „WEW”.

Niemniej jednak, w uproszczeniu będą to zdarzenia gospodarcze dla których nie wystawia się faktury lub paragonu. Tak więc oznaczenie „WEW” ma zastosowanie w przypadku:

1. sprzedaży bezrachunkowej,
2. wycofania towarów na cele osobiste podatnika,
3. sprzedaży zwolnionej, dla której nie została wystawiona faktura,
4. rocznej korekty VAT w przypadku podatników dokonujących sprzedaży mieszanej (zarówno opodatkowanej i zwolnionej) w związku z coroczną zmianą współczynnika proporcji,
5. nieodpłatnej dostawy towarów i świadczenia usług,
6. zmiany przeznaczenia środka trwałego,
7. skorygowania podatku naliczonego dokumentem wewnętrznym w związku z nieotrzymaniem faktury korygującej in minus,
8. rozliczenia WNT i importu usług, kiedy nie jesteśmy w posiadaniu faktury wystawionej przez sprzedawcę.

Oznaczenie „WEW” nie ma natomiast zastosowania w przypadku:

1. wykazywania w JPK ulgi na złe długi,
2. rozliczenia WNT i importu usług, kiedy jesteśmy w posiadaniu faktury wystawionej przez sprzedawcę.