Wielu właścicieli małych firm dokonuje rejestracji jako czynni podatnicy VAT, choć nie ma takiego obowiązku ze względu na niewysokie obroty, tj. nieprzekraczające 200 tys. zł.
Zapraszam Cię do obejrzenia filmu, który pomoże Ci lepiej poznać zasady działania VAT i zminimalizować ryzyko błędu:
Katastrofalna strata: Jak rejestracja do VAT może kosztować 100 tys. zł
Z nagrania dowiesz się:
Jeśli wolisz czytać niż oglądać, zapraszam Cię do lektury poniższego artykułu ↓↓
Podatek od towarów i usług jest polską wersją podatku od wartości dodanej (VAT – value added tax), który jest zharmonizowanym podatkiem w Unii Europejskiej. W sprawie tego podatku obowiązuje Dyrektywa Rady Unii Europejskiej będąca aktem prawnym wskazującym wytyczne wszystkim państwom Wspólnoty.
Podatek od towarów i usług stanowi największe źródło dochodu budżetu państwa, dlatego organy podatkowe przywiązują dużą wagę, aby podatnicy poprawnie go rozliczali i odprowadzali we właściwych kwotach.
VAT jest jednym z podatków pośrednich, gdyż nie płaci się go bezpośrednio do urzędu skarbowego, tak jak ma to miejsce np. w podatku dochodowym. Co więcej, VAT jest również podatkiem obrotowym. Oznacza to, że jest on zawarty w cenie nabytego towaru lub usługi i to konsument uiszcza go sprzedawcy, który następnie rozlicza ten podatek w urzędzie skarbowym. Jak widzisz, przedsiębiorca występuje tutaj poniekąd w roli pośrednika.
Przy okazji, jeśli interesuje Cię jak skonstruowany jest system podatkowy i w jaki sposób dzielą się podatki, zachęcam Cię do przeczytania artykułu: Jak działa system podatkowy?
Z tego co zostało przed chwilą powiedziane, ciężar VAT, przynajmniej w teorii, ponosi ostateczny nabywca, czyli konsument, który nie może go odliczyć. Część osób jednak uważa, że wygląda to trochę inaczej, ponieważ jak się głębiej temu mechanizmowi przyjrzeć, to można dojść do wniosku, że VAT nie obciąża konsumenta, a obrót gospodarczy.
Konsument nabywając dane dobro ponosi ciężar w kwocie brutto, czyli interesuje go cena a nie kwota netto. Producent, hurtownik i detalista kalkulują kwoty przychodów i kosztów w wartościach netto na podstawie tego, ile za dane dobro, z uwzględnieniem VATu i ewentualnie innych danin zawartych w cenie, będą skłonni zapłacić konsumenci.
Zanim towar lub usługa zostaną nabyte przez konsumenta, czynność tę mogą poprzedzać liczne transakcje między np. producentami, hurtownikami, detalistami, pośrednikami, doradcami, prawnikami itd. W tym łańcuchu transakcji z reguły sprzedawca nalicza VAT, a nabywca go odlicza, co wynika z zasady neutralności.
W niektórych przypadkach ta zasada nie będzie miała zastosowania, mianowicie wtedy, kiedy ogniwem takiego łańcucha będzie podatnik VAT zwolniony, albowiem nie ma on prawa do odliczenia VAT.
W tym miejscu zaznaczyć należy, że w niektórych przypadkach przedsiębiorcy muszą być czynnymi podatnikami VAT, ponieważ z różnych powodów nie mają prawa do zwolnienia.
Natomiast wielu, zwłaszcza początkujących przedsiębiorców ma możliwość skorzystania ze zwolnienia ze względu na roczne obroty nieprzekraczające 200 tys. zł, co może okazać się bardzo opłacalne, nawet kosztem braku możliwości odliczenia VAT, ale do tego za chwilę przejdziemy.
Skoro poruszyliśmy wątek co i kiedy może się opłacać, to zachęcam Cię do pobrania ZA DARMO naszego autorskiego kalkulatora podatkowego.
Jest wielu właścicieli małych firm, którzy zarejestrowali się jako czynni podatnicy VAT, pomimo że nie mieli takiego obowiązku ze względu na niewysokie obroty. Tacy przedsiębiorcy często też ponoszą niewielkie wydatki, w związku z czym kwoty odliczeń VATu bywają u nich znikome. Nierzadko dopiero po kilku latach przedsiębiorcy ci uświadamiają sobie, że w ciągu kilku lat, z powodu podjęcia decyzji o wejściu w VAT, niepotrzebnie odprowadzili do fiskusa kilkadziesiąt lub nawet 100 tys. zł, albo i więcej podatku od towarów i usług.
Tak bywa najczęściej w przypadku przedsiębiorców, których klientami są konsumenci, a czasami firmy zwolnione z VAT. Te podmioty generalnie uzależniają decyzje zakupowe od ostatecznej ceny, czyli kwoty brutto. Skoro w cenie usługi lub towaru zawarty jest VAT, przychodem przedsiębiorcy jest cena pomniejszona o wartość tego podatku.
Zobrazujmy sobie ten mechanizm.
Przyjmijmy, że przedsiębiorca, który mógłby skorzystać, ale nie korzysta ze zwolnienia ze względu na roczny obrót do 200 tys. zł, przez 6 lat co miesiąc świadczy usługi na rzecz konsumentów na kwotę 10 tys. zł brutto. Jego miesięczny przychód wynosi 8130 zł, gdyż 1870 zł stanowi VAT odprowadzany do urzędu skarbowego. Pomijamy tutaj zagadnienie związane z odliczeniem podatku naliczonego od zakupów.
Łatwo policzyć, że przez 6 lat taki przedsiębiorca odprowadził ponad 130 tys. zł, do czego nie byłby zobowiązany, gdyby nie zarejestrował się jako podatnik VAT czynny.
Na szczęście można zmienić, nawet w trakcie roku status podatnika VAT z czynnego na zwolnionego.
Zobaczmy teraz, jak wygląda omawiany mechanizm u podatnika zwolnionego z VAT.
Jak można wywnioskować, podatnik zwolniony z VAT zamiast odprowadzić do organu podatkowego ponad 130 tys. zł w okresie 6 lat, w ogóle VATu nie odprowadza.
Nadmienić należy, że ostateczna korzyść przedsiębiorcy zwolnionego z VAT jest nieco niższa niż wspomniane 130 tys. zł. Wynika to chociażby z faktu, że w razie zwolnienia z VAT podstawa opodatkowania podatkiem dochodowym byłaby wyższa ze względu na osiąganie wyższych dochodów czy przychodów. Jednak dzięki świadomemu podejściu do tego tematu przedsiębiorca zwolniony z VAT i tak oszczędza przez 6 lat ok. 100 tys. zł. Oczywiście, nie wchodzimy za bardzo w szczegóły, ponieważ kwota ostatecznej oszczędności byłaby uzależniona m.in. od formy i stawki opodatkowania podatkiem dochodowym.
Współpracując z kontrahentami będącymi tzw. vatowcami, zazwyczaj warto zarejestrować się jako czynny podatnik VAT.
Miej świadomość, że to nie jedyna sytuacja, w której warto rejestrować się do VATu. Niemniej o pozostałych scenariuszach powiemy sobie w osobnym artykule.
Opłacalność rejestracji do VAT przy współpracy z innymi „vatowcami” wynika z założenia, że nasz kontrahent, co do zasady, odliczy sobie VAT z naszej faktury. Zatem z takim klientem umawiamy się na wynagrodzenie w kwocie netto, dzięki czemu ciężar VATu nie spadnie na nas, jak ma to często miejsce w relacji z nievatowcami. Przy takich postanowieniach umownych, w tej relacji nikt nie odczuje negatywnych skutków podatku od towarów i usług, gdyż sprzedawca „przerzuci” VAT na nabywcę, a nabywca go sobie odliczy.
Przyjmijmy, że świadczymy innemu „vatowcowi” usługę opodatkowaną według stawki 23% o wartości 10 tys. zł netto. W takiej sytuacji na fakturze doliczamy VAT w kwocie 2300 zł, w związku z czym kwota brutto faktury wyniesie 12 300 zł. My odprowadzamy 2300 zł VATu do urzędu skarbowego, a nasz kontrahent odlicza sobie tę kwotę.
Czy nie zastanawia Cię to, że skoro w podatku od towarów i usług mówi się o zasadzie neutralności, to dlaczego korzystne, a nie neutralne, może okazać się zarejestrowanie jako czynny podatnik VAT?
Odpowiedzią na to pytanie jest możliwość odliczania VAT od faktur zakupowych, do czego nie mają prawa podatnicy zwolnieni z tego podatku. Dokonując wielu zakupów związanych ze świadczeniem usług opodatkowanych VATem, będziemy mieli prawo odliczyć podatek naliczony z tych faktur, dzięki czemu te zakupy będą po prostu tańsze.
Na koniec warto nadmienić, że przy likwidacji działalności gospodarczej czynni podatnicy VAT są zobowiązani sporządzić remanent, również dla celów podatku od towarów i usług, w którym wyceniają posiadane składniki majątku, w stosunku do których przysługiwało im prawo do odliczenia podatku naliczonego. Wyceny dokonuje się według aktualnej wartości tych składników majątku i wylicza się od nich VAT, z którego trzeba rozliczyć się z fiskusem.
Jak widzisz, odliczanie VATu kojarzy się przyjemnie, jednak z tyłu głowy warto mieć ewentualny remanent dla celów VAT przy likwidacji firmy. Co ciekawe, tego obowiązku nie mają przedsiębiorcy, którzy zawieszają działalność gospodarczą.
Czy wiesz, że możesz odliczyć VAT nawet wtedy, gdy nie doliczasz go do swoich usług? Albo przy dużych inwestycjach zaoszczędzić na VAT nawet setki tysięcy złotych? przedstawiam 4 sytuacje, gdy VAT jest dla...
Od listopada 2024 r. będziesz mógł zaoszczędzić na składkach ZUS nawet 1600 zł rocznie. Dowiedz się, jak to...
Czy wiesz ile wynosi efektywny podatek, gdy spółka korzysta z estońskiego CIT? Oprócz atrakcyjnego opodatkowania, podatek estoński daje możliwość reinwestowania 100% wypracowanego kapitału, chociaż na tym polu...
