Chcesz dowiedzieć się, jak korzystać z tego rozwiązania zgodnie ze sztuką, bez narażania siebie i spółki na dotkliwe konsekwencje?
Zapraszam Cię do obejrzenia nowego filmu na kanale YouTube Mistrza Podatków ↓↓
Z filmu dowiesz się:
Jeśli wolisz czytać niż oglądać, zapraszam Cię do lektury poniższego artykułu ↓↓
Pożyczka jest często wykorzystywanym sposobem na zasilanie spółki pieniędzmi. W związku z tym, że minimalna wysokość kapitału zakładowego w spółce z o.o. to zaledwie 5 tys. zł, wielu właścicieli takich spółek decyduje się na wpłacenie kapitału zakładowego właśnie w takiej wysokości.
Co prawda nie zawsze jest to najlepsze rozwiązanie, chociażby, w sytuacji gdy na wysokość kapitału zakładowego zwracają uwagę kontrahenci lub gdy spółka stara się o zewnętrzne finansowanie.
Niemniej jest to odrębny temat. Wróćmy do pożyczek od wspólników.
W sytuacji gdy spółka potrzebuje pieniędzy, na przykład na inwestycje lub po prostu potrzebuje bieżących środków, wtedy wspólnicy często udzielają spółce pożyczki.
Jest to bardzo wygodna i korzystna podatkowo forma zasilenia spółki pieniędzmi.
Właśnie dlatego w tym artykule chcę pokazać, jakie korzyści podatkowe płyną z udzielenia spółce pożyczki, jednak jak to w podatkach bywa, w razie niezadbania o pewne niuanse, można ściągnąć na siebie i spółkę nie lada kłopoty.
Jeżeli zdecydujesz się na pożyczenie Twojej spółce pieniędzy, zrób to zgodnie z zasadami sztuki, żeby z jednej strony było korzystnie a z drugiej strony, żebyś nie naraził siebie i Twojej spółki na dotkliwe konsekwencje.
Zanim przejdziemy do omawiania korzyści, jak i konsekwencji, zacznijmy od podstaw i ustalmy czym jest pożyczka i czy musi wiązać się z nią oprocentowanie.
Zgodnie z art. 720 § 1 ustawy – Kodeks cywilny, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.
Jak widzisz, na tę chwilę nie ma mowy o oprocentowaniu.
Jednak, wczytując się w kolejne przepisy kodeksu cywilnego, dotyczące pożyczki dowiadujemy się, że zacytowany przed chwilą przepis nie wyłącza prawa dającego pożyczkę pieniężną do żądania od biorącego pożyczkę odsetek oraz pozaodsetkowych kosztów, czyli na przykład prowizji.
Co do wysokości tych pozaodsetkowych kosztów, kodeks cywilny przewiduje pewne ograniczenia, jednak już tak głęboko nie będziemy w to zagadnienie wchodzić. Kiedy będziemy omawiać zasadę „safe harbour”, tym bardziej zobaczysz, że w tym artykule nie ma sensu poruszać wątku wysokości prowizji od udzielenia pożyczki.
Teraz zadajmy sobie pytanie – czy pożyczka musi być oprocentowana czy nie?
Jak to w podatkach bywa, odpowiedź brzmi – „to zależy”.
Jeżeli pożyczka jest udzielana w ramach zwykłego zarządu majątkiem prywatnym, czyli mówiąc prostym językiem – prywatnie, przez osobę fizyczną innej osobie fizycznej, wtedy pożyczka może być nieoprocentowana.
Jeśli w takich okolicznościach pożyczkobiorca odda pożyczkodawcy tylko kapitał, to nie pojawi się u biorącego pożyczkę przychód z nieodpłatnych świadczeń z tego tytułu, że nie poniósł on kosztu odsetek.
Natomiast jeśli pożyczka jest udzielana przez podmiot gospodarczy lub podmiotowi gospodarczemu, wtedy już powinna być oprocentowana. Za chwilę odpowiemy sobie w jaki sposób.
Zanim do tego przejdziemy utrwalamy sobie na przykładzie konieczność oprocentowania pożyczki lub brak takiej konieczności.
Przykład
Pani Kasia na gruncie prywatnym pożycza pieniądze Panu Sebastianowi. Nie ma znaczenia czy te osoby są ze sobą spokrewnione.
W tej sytuacji pożyczka może być nieoprocentowana i Pan Sebastian nie będzie miał obowiązku rozpoznania przychodu z nieodpłatnych świadczeń, a co za tym idzie, nie zapłaci podatku z tego tytułu.
Jeśli jednak Pani Kasia pożyczy pieniądze np. spółce z o.o., wtedy pożyczka musi być oprocentowana. Za chwilę dowiesz się w jaki sposób. Co ważne, gdyby taka pożyczka nie była oprocentowana, wtedy spółka musiałaby rozpoznać przychód z nieodpłatnych świadczeń i zapewne zapłacić CIT.
Sięgnijmy ponownie do ustawy – Kodeks cywilny.
Analizując art. 359 tejże ustawy, znajdujemy odpowiedź na pytanie, jaka jest wysokość odsetek ustawowych i odsetek maksymalnych.
Odsetki ustawowe są ustalane w wysokości stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego plus trzy i pół punktu procentowego.
Na dzień publikacji tego artykułu (28.09.2023 r.) stopa referencyjna wynosi 6%, tak więc jeśli do tego dodamy 3,5%, to odsetki ustawowe wynoszą 9,5%.
Natomiast odsetki maksymalne nie mogą w stosunku rocznym przekraczać dwukrotności wysokości odsetek ustawowych. Zatem, bazując na wartościach, które przed chwilą zostały podane, odsetki maksymalne na dzień publikacji tego artykułu (28.09.2023 r.) wynoszą 19%.
Od razu Ci powiem, że jeśli wysokość odsetek z tytułu umowy pożyczki (załóżmy od kogokolwiek do spółki z o.o.) przekroczy wysokość odsetek maksymalnych, wtedy część kwoty odsetek nie będzie kosztem uzyskania przychodów spółki.
W takiej sytuacji trzeba będzie wyliczyć proporcję, aby ustalić jaka część kwoty odsetek mieści się w granicach odsetek maksymalnych a jaka nie.
W sytuacji gdy wspólnik udzieli spółce pożyczki, odsetki od niej, co do zasady, będą kosztem uzyskania przychodów, a co za tym idzie, pomniejszą dochód spółki, natomiast przychód wspólnika z tytułu otrzymanych odsetek będzie opodatkowany 19% podatkiem „Belki”.
Istotną informacją jest, że płatnikiem tego podatku jest spółka, która odprowadzi za wspólnika podatek. To dlatego podatnik, czyli wspólnik nie będzie musiał rozliczyć się z tych odsetek w swoim zeznaniu rocznym.
Jeszcze warto wspomnieć, że pożyczka od wspólnika do spółki z o.o. jest zwolniona z podatku od czynności cywilnoprawnych.
Z punktu widzenia efektu obniżenia podwójnego opodatkowania wydaje się, że najlepiej jakby odsetki były jak najwyższe, ponieważ podatek od odsetek wynosi 19%.
Chodzi o to, że podatek jest płacony na jednym poziomie a nie na dwóch. Na dodatek jeden podatek wyliczony według stawki 19% jest niższy niż efektywny podatek z tytułu podwójnego opodatkowania, nawet w przypadku spółki, która rozlicza się na 9% CIT. Tytułem przypomninia, podwójne opodatkowanie w takiej sytuacji wynosi 26,29%.
Pamiętaj, że relacja między Tobą a Twoją spółką to relacja między podmiotami powiązanymi.
Z ustaw o podatkach dochodowych wynika, że podmioty powiązane mają obowiązek ustalać ceny na warunkach, które ustaliłyby między sobą podmioty niepowiązane.
Inaczej mówiąc, jeśli nawiązujesz relację z własną spółką, w tym udzielając jej pożyczki, masz obowiązek przestrzegać zasady ceny rynkowej.
I tutaj pojawia się pytanie.
Czy pożyczając pieniądze do spółki możemy ustalić oprocentowanie na poziomie maksymalnych odsetek czy może powinniśmy sprawdzić, jakie jest aktualnie oprocentowanie w przypadku pożyczek bankowych?
Ustawodawca pomógł nam rozstrzygnąć ten dylemat poprzez wprowadzenie do ustaw o podatkach dochodowych przepisów dotyczących mechanizmu bezpiecznej przystani, czyli „safe harbour”.
Ten mechanizm polega na tym, że organ podatkowy odstępuje od określenia dochodu spółki w zakresie wysokości oprocentowania pożyczki (mówiąc potocznie – da spółce spokój), jeżeli łącznie są spełnione następujące warunki.
Po pierwsze, oprocentowanie, w ujęciu rocznym, na dzień zawarcia umowy pożyczki, ustalane jest w oparciu o rodzaj bazowej stopy procentowej i marżę, określone w obwieszczeniu ministra właściwego do spraw finansów publicznych, aktualnym na dzień zawarcia tej umowy.
Chodzi o ustalenie wysokości oprocentowania zgodnie z wytycznymi.
Z obwieszczenia na 2023 r., w pewnym uproszczeniu, wynika, że oprocentowanie dla pożyczki udzielonej w polskich złotych powinno być ustalone w następujący sposób:
WIBOR 3M lub WIRON 3M + marża od 2,4 do 2,9%.
Po drugie, nie przewidziano wypłaty innych niż odsetki opłat związanych z udzieleniem lub obsługą pożyczki, w tym prowizji lub premii.
Teraz wróćmy do tematu pobierania prowizji od udzielonej spółce pożyczki.
Jeśli chcesz stosować się to mechanizmu „safe harbor”, nie powinieneś pobierać prowizji od pożyczki do własnej spółki. Natomiast odsetki, jak najbardziej powinieneś określić w umowie i już wiesz jak to zrobić.
Po trzecie, pożyczka powinna zostać udzielona na okres nie dłuższy niż pięć lat.
Po czwarte, łączny poziom zobowiązań albo należności w przypadku podmiotów powiązanych powinien być niższy niż 20 mln złotych.
I po piąte, pożyczkodawca nie jest podmiotem mającym miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową, czyli w tak zwanym raju podatkowym.
Niewątpliwie, przy udzielaniu pożyczki własnej spółce, warto stosować się do mechanizmu „safe harbour”.
Jak zapewne zauważyłeś, nie ogranicza on za bardzo swobody udzielenia pożyczki własnej spółce.
Ponadto, odnosząc się do kwoty samych odsetek, wspólnik osiąga, w legalny i bezpieczny sposób, korzystniejsze warunki transferu pieniędzy ze spółki, niż w przypadku gdyby doszło do wypłaty dywidendy i zastosowanie miałaby zasada podwójnego opodatkowania.
Kiedyś spotkałem się taką sytuacją, że wspólnicy zastanawiali się w jaki sposób przetransferować pieniądze ze spółki z o.o. do swoich majątków i skrupulatnie liczyli poziom efektywnego podatku dla wielu wariantów. Co zadziwiające, nie brali pod uwagę, że mogą zwrócić sobie pożyczkę.
W tej sytuacji zwrot kapitału w ogóle nie podlega opodatkowaniu. Tylko odsetki są opodatkowane 19% podatkiem „Belki”.
Reasumując, ci wspólnicy zastanawiali się nad różnymi sposobami transferu pieniędzy ze spółki a w zasięgu ręki mieli możliwość przekazania środków prawie bez podatku.
Na koniec chcę Cię przestrzec przed dwoma istotnymi kwestiami, aby w pewnych okolicznościach zapaliła Ci się czerwona lampka.
Uważaj na wysokie kwoty pożyczek!
Przy pożyczce lub kilku pożyczkach między podmiotami powiązanymi, jeśli kwota jednorodnej transakcji przekracza w roku podatkowym 10 mln zł, mogą pojawić się obowiązki związane z przekazywaniem naczelnikowi urzędu skarbowego informacji o cenach transferowych.
Może też pojawić się obowiązek sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych.
I jeszcze druga kwestia.
Jeśli myślisz o estońskim CIT, to ze względu na przepisy o ukrytych zyskach, pożyczka od wspólnika do spółki a tym bardziej od spółki do wspólnika nie jest dobrym pomysłem, ale to już jest temat na osobny artykuł.
Działalność nierejestrowana, czyli firma bez rejestracji i składek ZUS. Zbyt piękne by było prawdziwe? Inicjatywa jest słuszna, jednak nie brakuje w niej pułapek, a nawet...
Inwestujesz w kryptowaluty? Do 30 kwietnia masz czas na złożenie PIT-38. Poznaj zasady i zobacz na przykładach, jak to zrobić...
Czy zapowiedziane nowe zasady obliczania składki na ubezpieczenie zdrowotne będą korzystne dla wszystkich przedsiębiorców? Ile zyskasz, a może ile stracisz od 1 stycznia 2025...
