Czy rzeczywiście zero podatku?

Miało być zero podatku w fundacji rodzinnej a jest dziewiętnastoprocentowy CIT…

Czasem fundacja rodzinna zapłaci nawet 25% podatku i dodatkowo 15%. Będzie też obciążona podatkami majątkowymi i nie odliczy podatku u źródła.

Na kanale YouTube Mistrza Podatków pojawił się nowy film:

Jakie są Wady Fundacji Rodzinnej

Z nagrania dowiesz się:

• kiedy i dlaczego fundacja rodzinna zapłaci 15% CIT, pomimo że nie wypłaci beneficjentowi świadczenia,
• kiedy fundacja rodzinna zapłaci 19% podatku, czyli tyle co duża spółka,
• kiedy CIT wyniesie aż 25%,
• jakie jeszcze podatki zapłaci fundacja rodzinna,
• i w końcu, z jakimi jeszcze obowiązkami i kosztami powinieneś się liczyć przy zdecydowaniu się na założenie fundacji rodzinnej.

Spodobał Ci się film i chcesz być na bieżąco z podatkami dla przedsiębiorców? Zasubskrybuj kanał Mistrza Podatków.

Jeśli wolisz czytać niż oglądać, zapraszam Cię do lektury poniższego artykułu ↓↓

Ciemne strony fundacji rodzinnej

Zanim przejdziemy do omówienia ciemnyh stron fundacji rodzinnej, przypomijmy że z założenia jest zwolniona z CIT, dzięki czemu w wielu przypadkach może reinwestować 100% zysków.

Jednak podatek pojawia się przy wypłacie świadczenia na rzecz beneficjenta lub przy likwidacji fundacji rodzinnej. Zdarzeń, powodujących powstanie zobowiązania podatkowego i to według różnych stawek jest więcej. Zanim je omówię, chciałbym wskazać jasne strony opodatkowania fundacji rodzinnej.

• W razie wypłaty beneficjentowi świadczenia obowiązuje zasada podwójnego opodatkowania, tak jak np. w spółce z o.o., niemniej w wielu przypadkach, zwłaszcza w fundacjach utworzonych przez jednego fundatora, opodatkowanie będzie występować tylko na jednym poziomie – na poziomie CIT.

• Natomiast na drugim poziomie – na poziomie PIT zastosowanie często znajdzie zwolnienie z tego podatku ze względu na to, że w większości przypadków beneficjentami będą osoby z tak zwanej zerowej grupy podatkowej fundatora.

W ten sposób osiągamy bardzo niski poziom opodatkowania – w przybliżeniu 13% i to tylko od wypłaty świadczenia a nie całego zysku.

Czy zgodzisz się ze mną, że to nie dużo?

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat opodatkowania Fundacji Rodzinnej i poznać sposób wyliczenia 13%, obejrzyj na moim kanale film Zero podatku w fundacji rodzinnej [nagranie video].

Dobrze, tyle tytułem przypomnienia podstaw opodatkowania odnośnie fundacji rodzinnej. Przejdźmy do omówienia ciemniejszych stron.

Kiedy i dlaczego fundacja rodzinna zapłaci 15% CIT, pomimo że nie wypłaci beneficjentowi świadczenia?

Jak już zasygnalizowałem, 15% CIT wystąpi również w przypadku likwidacji fundacji rodzinnej, co może przekładać się na ogromne kwoty.

W przypadku rozwiązania fundacji rodzinnej podstawą opodatkowania jest wartość mienia rozwiązywanej fundacji. Co prawda pomniejsza się ją o wartość podatkową mienia wniesionego przez fundatora.

Zobaczmy na przykładzie co to oznacza.

Kilka lat temu Pani Sylwia nabyła nieruchomość za 1 mln zł, której nigdy nie amortyzowała. Teraz wnosi ją do fundacji rodzinnej. Aktualna wartość rynkowa to 2 mln zł. W dacie likwidacji fundacji jej wartość wyniesie 10 mln zł. W tej sytuacji podstawą opodatkowania będzie 9 mln zł a nie 8 mln zł.

Jak widzisz, w tym zakresie przepisy nie są aż tak korzystne jakby na pierwszy rzut oka się wydawało. Zapewne majątek likwidowanej fundacji rodzinnej będzie wyższy ze względu na wypracowane przez fundację rodzinną zyski. Załóżmy, że jego wartość wyniesie łącznie 20 mln zł. W takich okolicznościach podstawą opodatkowania będzie 19 mln zł.

Ale to nie jedyny przypadek, kiedy fundacja rodzinna zapłaci 15% CIT, poza sytuacją, w której wypłaci beneficjentom świadczenia.

Podobnie jak w estońskim CIT, w fundacji rodzinnej, w pewnych okolicznościach pojawi się podatek od ukrytych zysków. CIT z tego tytułu wynosi 15%.

Ukrytymi zyskami w fundacji rodzinnej są m.in.:

• odsetki, prowizje, wynagrodzenia i inne opłaty od jakiegokolwiek rodzaju pożyczki udzielonej fundacji rodzinnej przez beneficjenta, fundatora lub podmiot powiązany

Wniosek: jako np. fundator nie powinieneś udzielać fundacji rodzinnej pożyczki

• darowizny lub inne nieodpłatne lub częściowo odpłatne świadczenia (inne niż świadczenia na rzecz beneficjentów wskazane w statucie) przekazane, bezpośrednio lub pośrednio, na rzecz beneficjenta, fundatora, podmiotu powiązanego z beneficjentem, fundatorem lub fundacją rodzinną

Wniosek: fundacja rodzinna nie powinna dokonywać darowizn i spełniać nieodpłatnych świadczeń (innych niż wskazanych w statucie)

• pożyczka udzielona przez fundację rodzinną beneficjentowi w tej części, która podlegała zwrotowi w danym roku podatkowym i nie została zwrócona do dnia upływu terminu złożenia deklaracji za dany rok

Wniosek: jako beneficjent pilnuj terminu zwrotu pożyczki

• pożyczka udzielona przez fundację rodzinną beneficjentowi na okres co najmniej 10 lat

Wniosek: fundacja rodzinna nie powinna udzielać pożyczek na tak zwane wieczne nieoddanie

Ok, wiesz już jakich kilku sytuacji unikać, żeby fundacja rodzinna nie zapłaciła 15% CIT z tytułu ukrytych zysków. Przejdźmy do kolejnej „ciemnej strony”.

Kiedy fundacja rodzinna zapłaci 19% podatku, czyli tyle co duża spółka?

Stawka 19% CIT będzie miała zastosowanie do osiąganych przez fundację rodzinną przychodów z najmu lub dzierżawy np. składników majątku. Dotyczy to najmu lub dzierżawy na rzecz beneficjenta, fundatora, podmiotu powiązanego, o ile te składniki majątku będą służyły prowadzeniu przez nich działalności.

Przykład

Jeśli fundacja rodzinna wynajmie nieruchomość spółce, której jest właścicielem, powiedzmy na biuro lub w celu dalszego wynajmu albo świadczenia w tej nieruchomości usług zakwaterowania (tzw. najem krótkoterminowy), wtedy podatek od dochodów z najmu na rzecz własnej spółki będzie wynosił 19%.

Warto wiedzieć, że zapłacony podatek według stawki 19% będzie można odliczyć od zapłaconego CIT według stawki 15% (np. z tytułu wypłaconych beneficjentom świadczeń), jednak tylko do końca okresu przedawnienia tego (19%) podatku.

Druga sytuacja, w której będzie obowiązek zapłacenia 19% CIT jest taka, że fundacja rodzinna nie zostanie zgłoszona do rejestru fundacji rodzinnych w terminie sześciu miesięcy od dnia jej powstania albo postanowienie sądu rejestrowego odmawiające jej zarejestrowania stanie się prawomocne, przy czym utrata prawa do zwolnienia następuje od dnia powstania fundacji rodzinnej w organizacji, czyli od samego początku.

W tym drugim przypadku nie ma już mowy o odliczeniu podatku.

Wniosek jaki się nasuwa jest taki, że po wizycie u notariusza nie warto zwlekać ze zgłoszeniem o rejestrację. Należy też pilnować korespondencji z sądu rejestrowego oraz dotrzymywania terminów.

Kiedy CIT wyniesie aż 25%?

Jak już wiesz, fundacja rodzinna z założenia jest zwolniona z CIT, aż do momentu wypłaty świadczeń na rzecz beneficjentów.

Do działalności zwolnionej w przypadku fundacji rodzinnych zaliczamy m.in.: najem, inwestycje w papiery wartościowe, uczestnictwo w spółkach, czyli osiąganie przychodów z dywidend, co ciekawe, sprzedaż udziałów też jest zwolniona z CIT, jak również sprzedaż majątku, który nie został nabyty wyłącznie w celu dalszego zbycia.

Za przykład sprzedaży majątku, która jest zwolniona z CIT możemy podać sprzedaż nieruchomości wynajmowanej przez lata w ramach fundacji rodzinnej.

Natomiast, jeśli fundacja rodzinna kupi nieruchomość lub inną rzecz wyłącznie w celach handlowych, czyli będzie prowadziła działalność handlową, wtedy zwolnienie nie będzie miało zastosowania i pojawi się obowiązek zapłaty dwudziestopięcioprocentowego podatku od dochodu z tytułu tej działalności handlowej.

Idąc dalej, jeżeli fundacja rodzinna będzie świadczyła inne usługi niż wymienione w ustawie, jako działalność dozwolona, wtedy też zapłaci 25% podatku. Ale stosunkowo łatwo sprawić, że fundacja rodzinna będzie zaangażowana w taką działalność i nie zapłaci tego w cudzysłowie sankcyjnego podatku.

Przykład

Załóżmy, że fundacja rodzinna będzie świadczyła usługi informatyczne. W takich okolicznościach dochód z tego tytułu będzie opodatkowany CIT według stawki 25%. Ale jeśli fundacja rodzinna będzie właścicielem spółki, a ta spółka będzie takie usługi świadczyła a następnie przekaże dywidendę do fundacji rodzinnej, to ta dywidenda będzie zwolniona z podatku dochodowego.

Analogiczne rozwiązanie można zastosować do innej działalności, np. handlowej. Fundacja rodzinna nie powinna handlować np. zabawkami, ale jej spółka jak najbardziej. Oczywiście spółka od swojego dochodu zapłaci 9% albo 19% CIT, po czym przekaże dywidendę, której fundacja rodzinna zgodnie z prawem i intencją ustawodawcy nie opodatkuje. Tak na marginesie, wspomniana spółka na pewno nie skorzysta z modelu estońskiego, ponieważ jej właścicielem jest ktoś inny niż osoba fizyczna.

Jakie jeszcze podatki zapłaci fundacja rodzinna?

Podatek od przychodów z budynków

Jest to CIT, ale przypomina podatek majątkowy i niektórzy twierdzą, że jest to wstęp do podatku katastralnego.

Ten podatek dotyczy również fundacji rodzinnych i jest obliczany na podstawie wartości początkowej budynku będącego środkiem trwałym, który został oddany, w całości albo w części, do używania na podstawie np. umowy najmu. Jednak na tę chwilę niewielu właścicieli nieruchomości ma obowiązek go opłacać.

Wynika to z faktu, że podstawę opodatkowania ustala się poprzez pomniejszenie sumy wartości początkowych na początek danego miesiąca wszystkich budynków o kwotę 10 mln zł. Jak widać, przy obecnym stanie prawnym kwota wolna jest wysoka.

Podatek od przychodów z budynków wynosi 0,035% podstawy opodatkowania za każdy miesiąc, co przekłada się na 0,42% w skali roku.

Tak więc, również z tytułu posiadania i wynajmu nieruchomości może pojawić się obowiązek zapłaty CIT, nawet jeśli beneficjenci nie otrzymają świadczeń. Tak się stanie, jeśli fundacja będzie właścicielem budynków o wartości początkowej przekraczającej 10 mln zł.

W tym podatku również obowiązuje zasada, że jest możliwość jego odliczenia, jeśli dany podmiot płaci podatek dochodowy. Tak więc, przy założeniu że fundacja będzie wypłacała świadczenia na rzecz beneficjentów, to wyliczy z tego tytułu 15% CIT, od którego będzie mogła odliczyć uprzednio zapłacony podatek z przychodów z budynków.

Podatek od nieruchomości

Istnieje niemałe ryzyko, że w przypadku wynajmu nieruchomości mieszkalnej na cele mieszkaniowe fundacja rodzinna będzie musiała zapłacić podatek od nieruchomości według aż prawie trzydziestokrotnie wyższej stawki.

Z odpowiedzi Wiceministra Finansów na interpelację poselską wynika, że maksymalna stawka podatku od nieruchomości w przypadku wynajmu, przez przedsiębiorcę, nieruchomości mieszkalnej na cele mieszkaniowe wynosi prawie 29 zł (jest to stawka, która obowiązuje w 2023 r.).

Natomiast, jak uważa Ministerstwo Finansów, maksymalna w 2023 r. stawka w wysokości 1 zł ma zastosowanie dla wynajmu mieszkań na cele mieszkaniowe, ale tylko, gdy wynajmujący rozlicza się w ramach źródła przychodów, którym jest tzw. najem prywatny.

Wielu doradców podatkowych interpretuje przepis dotyczący stawki podatku od nieruchomości w przypadku wynajmu, podkreślam – przez przedsiębiorcę, nieruchomości mieszkalnej na cele mieszkaniowe w taki sposób, że maksymalna stawka w 2023 roku powinna wynosić 1 zł. Jednak ministerstwo interpretuje przepis odmiennie i przyjęło niekorzystne dla wynajmujących przedsiębiorców, którymi także są fundacje rodzinne, stanowisko.

Podatek u źródła

Jest to dość szerokie zagadnienie, dlatego skoncentrujemy się tylko na zagranicznych inwestycjach giełdowych.

Być może sam inwestujesz w papiery wartościowe i wiesz jak rozliczyć podatek z zagranicznych dywidend. Od razu Ci powiem, że w fundacji rodzinnej będzie to wyglądało inaczej.

Inwestując w akcje zagranicznych spółek lub w zagraniczne ETFy, fundacje rodzinne też nierzadko będą otrzymywały dywidendy, które z założenia są opodatkowane w państwie źródła, czyli w państwie, w którym dana spółka ma siedzibę. To tam pobierany jest withholding tax, czyli podatek u źródła i dopiero po jego potrąceniu wypłacana jest dywidenda za granicę (np. do polskiego rezydenta podatkowego).

Podam Ci przykład inwestycji przez fundację rodzinną w amerykańską spółkę.

Wypłacając dywidendę, podmiot ze Stanów Zjednoczonych pobierze podatek u źródła i odprowadzi go do amerykańskiego organu podatkowego a różnicę przekaże polskiej fundacji rodzinnej. Niestety, fundacja rodzinna nie będzie mogła odliczyć od CIT z tytułu wypłaconych beneficjentom świadczeń pobranego za granicą podatku u źródła i nie będzie mogła reinwestować całej kwoty tej dywidendy.

Na pocieszenie, zyski kapitałowe (czyli mowa o sytuacji, kiedy taniej kupujemy i drożej sprzedajemy) nie są opodatkowywane za granicą. Te zyski fundacja rodzinna może reinwestować w całości. Tak więc na gruncie opodatkowania fundacji rodzinnej w ostatecznym rozrachunku wyżej będzie opodatkowane inwestowanie dywidendowe od wzrostowego.

Z jakimi jeszcze obowiązkami i kosztami powinieneś się liczyć przy zdecydowaniu się na założenie fundacji rodzinnej?

Fundacja rodzinna ma obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych i sporządzania sprawozdań finansowych. Zatem, przy podejmowaniu decyzji o ustanowieniu tego podmiotu, należy wziąć pod uwagę koszty usług księgowych. W budżecie należy również uwzględnić koszt audytu, który będzie przeprowadzany co najmniej raz na cztery lata.

W ramach audytu, firma audytorska (albo zespół audytorów) wyznaczona przez zgromadzenie beneficjentów będzie dokonywała audytu zarządzania aktywami fundacji rodzinnej, zaciągania i spełniania zobowiązań oraz zobowiązań publicznoprawnych, pod kątem prawidłowości, rzetelności oraz zgodności z prawem, celem oraz dokumentami fundacji rodzinnej. W skład zespołu audytorów będą wchodzili biegły rewident, doradca podatkowy, adwokat lub radca prawny.

Chyba zgodzisz się ze mną, że przy wymogu takiego audytu, tym bardziej należy być ostrożnym z tendencją do liberalnego podejścia do różnych wydatków czynionych przez fundację rodzinną.

Podsumowując

Nadal uważam, że opodatkowanie fundacji rodzinnej jest całkiem korzystne, jednak przed podjęciem decyzji o jej założeniu, należy m.in. wziąć pod uwagę aspekty przedstawione w tym artykule. Jak już wiesz, nie zawsze jest tak, że w ramach fundacji rodzinnej podatek wynosi zero aż do momentu wypłaty świadczeń na rzecz beneficjentów.